Als je eens wist hoe vaak partnergeweld voorkomt

‘Partnergeweld komt veel voor. 6 op 7 hulpverleningstrajecten waar ik momenteel aan werk gaan over familiaal geweld. De helft van de aanmeldingen komen via de politie. Wanneer de politie tussen komt bij een geweldincident, wordt vaak slachtofferhulp aangeboden. Zo komen de koppels of slachtoffers bij ons terecht.

‘1712 is de hulplijn voor vragen voor geweld. Samen met mijn collega’s beantwoord ik de telefoon en de e-mails. Het valt op dat vaak mensen uit de omgeving bellen naar 1712 met de vraag: ‘Wat kunnen wij doen?’.

‘We voelen dat er veel nood is aan informatie over het thema ‘geweld’. Ik geef interne opleidingen aan mijn collega’s, onder andere ook over partnergeweld. Elke hulpverlener heeft baat bij extra informatie over geweld en hoe hiermee om te gaan in begeleidingen. Dit weerspiegelt ook in de inschrijvingen. Hulpverleners vanuit verschillende werkingen schreven zich in voor de opleiding.’

Geweld en liefde

‘Geweld en liefde gaan vaak hand in hand. Geweld komt vaak voort uit onmacht of om de ander dicht bij zich te houden. Daarom is het belangrijk dat koppels de juiste hulp krijgen. Justitie kan een contactverbod opleggen, maar vaak zoeken de partners elkaar toch terug op. Justitie kan geweld daarom niet alleen stoppen. Er is ook nood aan goede hulpverlening waarbij er actief wordt gewerkt aan de partnerrelatie.’

‘De meerderheid van partnergeweld heeft te maken met een relatiedynamiek. Elk geweld heeft een verhaal en er zit vaak veel meer achter dan enkel de geweldpleging. Geweld is nooit goed te keuren, toch proberen we in de hulpverlening de plegers niet te demoniseren. Dit vind ik zeer verrijkend aan mijn job. Het is de kunst om altijd verder te kijken naar wat er tussen die twee mensen gebeurt. Wie is er hier de dader en wie is  het slachtoffer?’

“Iedereen kan het verhaal van het slachtoffer vatten, maar wat maakt dat iemand zo gewelddadig kan worden?”

‘Iedereen kan snel het verhaal van het slachtoffer vatten, maar wat maakt dat iemand zo gewelddadig kan worden? Net daarom is inzicht in een geweldsituatie zo belangrijk. In bepaalde stressvolle situaties kunnen we geen extra stress meer verdragen. Het window of tolerence verkleint als je al veel hebt meegemaakt. Bij een verleden met veel trauma en stress kom je snel in je stressvenster. Je brein gaat in alarm. Het rationele brein, emotionele brein en reptielen brein werken niet meer goed samen. Als je daar gaat op inzoomen, dan maakt dat je meer inzicht krijgt in je eigen gedrag. Geweld kunnen we nooit goedkeuren, maar wel begrijpen. Hulpverlening zet in op het vergroten van draagkracht van het slachtoffer, verkleinen van de stresspiek bij pleger om zo blinde woede te vermijden.

‘Je weet nooit wat er onder het geweld ligt. Stel een situatie waarbij de vrouw jarenlang negatief is tegen haar man en hem onderuit haalt. En plots slaagt hij eenmalig terug. Wanneer je in detail kijkt naar de dynamiek zie je dat de man jarenlang psychisch onderuit is gehaald. Een ander voorbeeld: de ene partner voelt woede opkomen en zegt: ‘Ik ga naar buiten, want anders gaat er iets ergs gebeuren.’ En de andere partner wilt hem tegenhouden. Persoon 1 wordt verhinderd en daardoor heeft partner 2 nu een blauw oog.

Uit elkaar of niet?

‘Het is niet de bedoeling van hulpverlening om mensen te overtuigen om samen te blijven of uit elkaar te gaan. Mensen keren toch terug als ze dit echt willen. Je kan dit als hulpverlener niet tegenhouden. Zeer vaak blijven mensen bij elkaar na partnergeweld. Voor buitenstaanders of de omgeving is dit heel moeilijk om te begrijpen.’

‘Wanneer mensen kiezen om samen te blijven, wordt er actief gewerkt aan de partnerrelatie en de relatiedynamiek om zo het geweld te stoppen of tot een minimum te reduceren. We werken aan: anders op elkaar reageren, waardoor minder bommetjes plaatsvinden. Dit moeten we vermijden, want het zijn littekens op de partnerrelatie.’

Samenwerking

‘Omdat geweld binnen een relatie net zo complex is, werken we nauw samen met andere organisaties en diensten. Family Justice Center (FJC) is een plaats waar verschillende diensten samen werken rond het thema partnergeweld. CO3 is een samenwerkingsorganisatie binnen FJC voor de meest complexe dossiers. Deze overkoepelende organisatie werkt cliëntcentraal en bestaat uit het CAW, OCMW, Vertrouwenscentrum Kindermishandeling, stad Antwerpen, Politie en Justitie. Samen ondersteunen we het gezin om zo het geweld te laten stoppen. Vanuit CO3 geeft men advies aan of wordt er een casusregisseur aangesteld. Deze persoon neemt onder andere contact op met alle partners en zorgt voor de afstemming. Het hoofddoel is geweld stoppen en veiligheid garanderen.’

Uithuiszetting

‘Steeds vaker wordt de pleger uit huis gezet. Dit is een sterke evolutie. Wekelijks worden 3 à 4 tijdelijke huisverboden uitgesproken. Het slachtoffer en de kinderen kunnen blijven thuis wonen. Tijdelijk huisverbod wordt pas uitgesproken wanneer er veel PV’s werden opgesteld.’

‘Geweld in huis is heel moeilijk. Je kan namelijk niet zomaar het slot veranderen als je niet meer wil dat je partner binnen kan komen. Zeker niet als het ook zijn/haar eigendom of huurwoning is.’

Wat kan de omgeving doen?

‘Stel dat je hoort dat er bij je buren regelmatig agressie plaatsvindt, dan kan je best eens langs gaan. Vanuit een niet-oordelende houding kan je vragen of je eventueel met iets kan helpen en kan je aangeven waar ze hulp kunnen vinden. Misschien is er een opening en wil deze persoon wel met een hulpverlener praten?’

‘Als je je zorgen maakt, dan kan je een melding maken bij het Vertrouwenscentrum of via het CLB als er kinderen betrokken zijn. Elke bezorgdheid kan steeds worden doorgesproken met een hulpverlener van 1712. Hulpverleners mogen steeds bellen naar het team Intrafamiliaal geweld van het CAW voor advies.’

‘Voor omstaanders is het vaak moeilijk om te begrijpen. Vaak is de pleger heel charismatisch naar de buitenwereld toe. Thuis is het de hel, maar eenmaal buiten wordt de schone schijn opgehangen.’

Beide partners

‘Steeds vaker doen we gesprekken met beide partners. Bij slachtofferhulp doen we dit eenmalig, op vraag van het slachtoffer. In CAW hulpverlening gebeuren de koppelgesprekken steeds vaker. Hier is nu meer aandacht voor. De wijkteams van de CAW’s zijn heel hard gegroeid. Zij doen heel knappe zaken rond intrafamiliaal geweld. Ze doen ook koppelgesprekken, maar dit is heel wisselend afhankelijk van de hulpvraag.’

 

Heb je vragen? Ben je bezorgd over iemand?

Contacteer 1712 of een CAW in je buurt.