Andy en ik
Andy en ik, dat was in eerste instantie grote liefde. Zes jaar geleden stapte hij de bakkerij binnen, waar ik destijds als verkoopster werkte. Ik was toen nog samen met Kristof – de vader van zoontje Matz, die vandaag 9 jaar is – maar onze relatie verliep al een tijdje niet goed. Andy had op dat ogenblik een relatie met een collega van mij. Hij was dus verboden terrein, al vond ik hem stiekem heel leuk. Andy had gevoel voor humor en met zijn helderblauwe ogen had hij ook zijn uiterlijk mee. Ik kon er wel in verdrinken, maar daar bleef het dan ook bij en zodra ik elders begon te werken, verloor ik Andy uit het oog. Enkele weken later, toen Kristof en ik reeds uit elkaar waren, zag ik Andy voorbijwandelen in een winkelstraat in Mechelen. Mijn hart maakte een sprongetje en in mijn enthousiasme stapte ik naar hem toe. Hij herinnerde me nog en toen ik vroeg hoe het met hem was, liet hij vallen dat hij opnieuw vrijgezel was.
Andy en ik hingen aan elkaars lippen. We geraakten maar niet uitgepraat. Het klikte gewoon, en omdat ik hem beter wou leren kennen, nodigde ik hem diezelfde avond uit op mijn appartement voor een pizzadate. Sindsdien week Andy eigenlijk niet meer van mijn zijde. Al onze vrije momenten brachten we samen door, en dat vond ik helemaal niet erg. Ik was op slag verliefd en Andy leek een doodnormale man die het goedbedoelde. Hij was een goede pluspapa voor Matz. Ik zag er dan ook geen graten in dat hij vrijwel meteen bij me introk. Ik was graag in zijn gezelschap en zag een toekomst met Andy, maar stilletjes aan begon hij mijn doen en laten te bepalen. Als ik met mijn mama wou afspreken, stak Andy daar meestal een stokje voor. Hij vond dat ik te veel contact had met haar, en dat kon hij niet verdragen, zeker niet omdat ze niet achter onze relatie stond. Vanaf het eerste moment dat mama Andy ontmoette, was ze al geen fan van hem. Ze vond Andy een foute gast en probeerde me voor hem te waarschuwen, maar daar had ik geen oren naar. Ik zat met mijn hoofd in de wolken. Voor mij was Andy de ideale man, al zette hij me voor blok: mijn moeder of hij.
Liefde maakt blind…
Ik koos voor Andy en verbrak het contact met mijn familie en het merendeel van mijn vrienden. Naarmate onze relatie vorderde, begon Andy meer en meer te drinken. Telkens hij alcohol dronk, zette hij me aan om ook een glas te nuttigen. Ik zag het er kwaad niet echt van in. Het leek onschuldig, maar zo ben ik ook aan de drugs geraakt. Andy was niet vies van marihuana en cocaïne. Probeer het eens, zei hij dan, wat ik op den duur daadwerkelijk deed. Wanneer Andy niet dronken was of geen drugs gebruikte, was hij een crème van een vent, maar als hij onder invloed was, veranderde de blik in zijn ogen en kreeg hij losse handjes. (stil) Na die eerste mep dacht ik dat het bij die ene keer zou blijven, dat ik het wel had verdiend. Dat zei Andy toen ook. Ik was zo verliefd dat ik hem keer op keer op zijn woord geloofde, en voor ik het besefte, zat ik vast in een spiraal van huiselijk geweld. Het zou nog jaren duren voor ik dat zelf zou inzien, al danste ik op den duur naar zijn pijpen omdat ik schrik had om iets fout te doen en het nadien te bekopen.
We waren nog geen jaar samen toen het op een avond serieus uit de hand liep. Eerder die dag had ik aan de schoolpoort de papa van Matz gezien, met wie ik co-ouderschap deelde. Hij zei dat hij onze relatie nieuw leven wou inblazen en heeft geprobeerd me te kussen. Ik was in paniek toen ik thuiskwam, al zweeg ik in eerste instantie. Ik probeerde mijn gedachten te verzetten, maar ik kon aan niets anders denken. Ik kon het niet langer tegen Andy verzwijgen en lichtte hem met een bang hartje in. Hij had die avond alweer drugs gebruikt en was in alle staten. Andy dwong me om Kristof met een excuus naar het appartement te lokken. Ik werd verplicht om mijn ex te sturen dat ik hem terug wou en dat Andy de deur uit was. Nog geen 10 minuten later belde Kristof aan. Ik liet hem binnen terwijl Andy zich in de badkamer verstopte. Twee flessen wodka en een joint van Andy lagen nog op de koffietafel. Toen mijn ex dat zag, zei hij daar meteen wat van, zeker omdat Matz die avond onder ons dak verbleef. Op dat ogenblik stormde Andy uit de badkamer en vloog hij als een beest op Kristof, met alle gevolgen van dien. In een mum van tijd was onze woonkamer een bloedbad. Nadat Kristof zijn kans zag om te vluchten, keerde Andy zich tegen mij. Hij pakte me vast, sloeg mijn hoofd tegen de muur, schold me uit voor slet en zei dat het allemaal mijn schuld was.
Die avond heeft verregaande gevolgen, want Kristof stapte meteen naar de politie. Niet veel later werden Andy, Matz en ik meegenomen naar het politiebureau, waar ik mijn mama – die ik al drie maanden niet had gezien – terugzag. Voor ik mijn verklaring kon afleggen, moest ik Matz aan mijn moeder geven. Mama ziet je straks terug, zei ik tegen mijn zoontje, maar dat is niet meer gebeurd. (begint te wenen) Sinds die avond ben ik het hoederecht over Matz kwijt. Mijn wereld stortte in, terwijl Andy de situatie minimaliseerde. Je kleine komt wel terug, zei hij dan. (stil) Of: het is je mama haar schuld dat ze hem hebben afgepakt. Ik mocht geen verdriet hebben, maar ondanks alles bleef ik nog steeds bij hem. Pas na het zoveelste incident trok ik aan de alarmbel. Ik was jarig en mijn mama – bij wie Matz om de twee weken verbleef – wou als cadeau een ontmoeting regelen met mijn zoontje. Het was lang geleden dat ik nog zo gelukkig was. Maar wat deed Andy toen hij dat nieuws vernam? Hij sloot me op in huis, zodat ik geen kant op kon en Matz toch niet zag. (stil) Toen besefte ik dat het zo niet verder kon. Ik verwittigde mijn moeder, die zei dat ik mijn valies moest pakken. Niet veel later kwam ze me onder politiebegeleiding ophalen, om me vervolgens onder te brengen in het vluchthuis van Mechelen.
Andy had geen flauw idee waar ik verbleef, al hadden we nog wel contact via sociale media. Hij beloofde dat hij me beter zou behandelen, dat hij zou veranderen en zorgzamer zou zijn. Ik gaf me niet zomaar gewonnen, maar uiteindelijk keerde ik na twee maanden terug, mede omdat hij in mijn appartement verbleef. Het ging even beter tussen ons, maar na een tijdje herviel hij in oude gewoontes. Doorheen de jaren verbleef ik meermaals in een vluchthuis. Mijn laatste opname dateert van vorig jaar. In maart 2018 bleef het niet alleen bij emotioneel en fysiek geweld, maar kwamen er ook al messen bij kijken. Bovendien was onze situatie helemaal anders, want Andy en ik kregen in het najaar van 2015 een tweeling. Ik wou vermijden dat de Jeugdrechtbank Anais en Mathias ook zouden afnemen. Ik moest permanent uit deze situatie zien te geraken en nam contact op met het CAW. Omdat er niet meteen plaats was, logeerde ik een aantal nachten bij een vriendin, tot er het verlossende telefoontje kwam dat er plaats was in het vluchthuis van Leuven. Dat was schrikken, want ik was nog nooit in Leuven geweest. (lacht) Ik was verdrietig omdat ik uit mijn vertrouwde omgeving werd weggetrokken, maar het was de enige optie om bij Andy te vertrekken.
Ik herinner me nog dat ik met een volle valies arriveerde in het station van Leuven.
Ann, mijn begeleidster in Leuven, kwam me ophalen en bracht me naar een huis op een onbekende en veilige locatie. Bij aankomst stelde ze me voor aan de andere bewoners, zeven vrouwen van verschillende leeftijden en nationaliteiten, met wie ik de komende tijd onder één dak zou leven. Toen Ann me naar mijn kamer bracht, werd het me te veel. Ik mistte mijn kinderen, die nog bij mijn vriendin verbleven. Het liefst wou ik mijn spullen pakken en de eerste trein naar huis nemen, maar ik nam me voor om er het beste van te maken en zou de tweeling ophalen zodra het kon. De eerste dagen in het vluchthuis had ik weinig contact met de andere bewoners. Ik dacht nog te veel aan Andy, zelfs in die mate dat ik in het weekend – wanneer er geen begeleiding was – stiekem naar huis keerde om aan onze relatie te werken. Iedere zondag, wanneer het tijd was om terug naar Leuven te keren, smeekte Andy me om terug bij hem te komen wonen. Hij hield me niet tegen als ik vertrok, maar probeerde me wel met smoesjes terug te lokken.
Toen ik een maand in het vluchthuis verbleef, zette ik na al die jaren definitief een punt achter onze relatie. Om een lang verhaal kort te maken: toen ik na weekend weer in Leuven was, werd ik opgebeld door een vriend van Andy, die zei dat ik onmiddellijk naar huis moest komen omdat Andy zijn stoppen doorsloegen. Anais en Mathias verbleven toen bij hem, dus toen die vriend aanbood om me op te halen, aarzelde ik niet. Die avond heeft Andy me tot seks gedwongen en viel hij met een sigaret in slaap in de zetel. Dat was de druppel die de emmer liet overlopen.
De volgende ochtend heb ik de kinderen aangekleed en trok ik voorgoed de deur dicht.
Bij aankomst in Leuven heb ik alles opgebiecht aan Ann, en sindsdien was ik vastberaden om aan mijn toekomst te werken. De steun van mijn medebewoners deed veel. Omdat we min of meer in dezelfde situatie zaten, begrepen we elkaar als geen ander. Maar een verblijf in een vluchthuis is geen lachertje. Met zeven andere vrouwen en tien kinderen onder een dak wonen, is niet gemakkelijk. Voor mij was het er soms te druk, maar in het vluchthuis had ik tenminste het gevoel dat mijn kinderen veilig waren. Ik heb mijn opname met ups en downs beleefd. Tijdens mijn tijd in Leuven kwam ik amper buiten. Ik had geen schrik, maar keek toch altijd goed rond, want Andy was wel in staat om heel Leuven te doorzoeken. De tweeling vroeg ook regelmatig naar hun papa, dus ik werd ook nog eens met schuldgevoelens geconfronteerd. Ik voelde me een slechte moeder. Hoe ben ik in godsnaam in deze situatie beland? Waarom liet ik het zo ver komen en zag ik niet in dat Andy een narcist is?
Sinds september sta ik weer op eigen benen.
Ik woon met Anais en Mathias op een appartementje. Ik heb geen contact meer met Andy en hij heeft ook geen flauw idee waar we wonen. Door de rechtbank werd er een contactverbod opgelegd. Gelukkig maar, want anders zou Andy recht hebben om te weten waar zijn kinderen wonen. Ik heb het gevoel dat ik stilaan weer de touwtjes van mijn leven in handen heb, maar de afgelopen jaren en maanden waren niet gemakkelijk. Het hoederecht over mijn oudste zoon ben ik nog steeds kwijt. Hij woont bij zijn grootouders, de ouders van Kristof. Ik onderneem wel stapjes om Matz terug te krijgen. Sinds een tijdje skypen we elke woensdagnamiddag, maar ik mag hem nog niet in het echte leven zien. Over een paar maanden wordt de situatie herbekeken door Kinderwelzijn en als er een positieve evaluatie volgt, zal ik Matz mogen zien in een bezoekersruimte, mits begeleiding.
Voor Andy in mijn leven kwam, had ik veel zelfvertrouwen en werd ik omringd met goede vrienden. Ik was een goedlachs type, was hecht met mijn familie en mijn rekeningen werden tijdig betaald. Door Andy ben ik momenteel een schim van mezelf en zit ik vandaag in de schuldbemiddeling. Wat er gebeurd is, draag ik voor de rest van mijn dagen met me mee. Aan al die vrouwen die mijn situatie zouden herkennen: maak dat je weg bent. Zoek hulp voor het te laat is. Als ik bij Andy was gebleven, ben ik er zeker van dat hij mij of ik hem op een dag had gedood. Ik ben zes jaar bij hem gebleven. Dat is lang, maar ik ben ervan overtuigd dat ik zonder hem eindelijk iets moois van mijn leven kan maken.
* De namen in dit artikel zijn fictief. Het verhaal is echt.
Dit artikel kwam tot stand op basis van een interview met een cliënt en een hulpverleenster van het vluchthuis van CAW Oost-Brabant. Het werd gepubliceerd in Flair, 21 mei 2019.