Vrijwilligers voor ex-gedetineerden
OTiS is een project dat gedetineerden ondersteunt in de periode na hun vrijlating. “Dit doen we door vrijwilligers in te zetten,” vertelt projectmedewerker Ilse Ielegems. “Het project werd in 2016 door Justitieel Welzijnswerk en het beleidsteam van de gevangenis van Antwerpen opgestart naar aanleiding van een behoefte-onderzoek. Uit dit onderzoek bleek dat 50% van alle gedetineerden nood heeft aan ondersteuning na vrijlating.”
“Het project OTiS biedt daar antwoord op door een vrijwilliger te koppelen aan een ex-gedetineerde. Als buddy biedt de vrijwilliger een luisterend oor en hulp bij praktische zaken die na detentie in orde gemaakt moeten worden. Zo helpt hij opnieuw een inkomen aan te vragen, administratie in orde te brengen, een woonst te zoeken… De vrijwilliger verwijst indien nodig naar de hulpverlening en kan zelfs meegaan naar de eerste afspraak om zo de stap naar de hulpverlening gemakkelijker te maken. We merken immers dat de drempel anders soms te hoog is”, legt Ilse uit.
“Op dit moment bestaat onze ploeg uit 22 gemotiveerde vrijwilligers. Ik match hen zo goed mogelijk aan een ex-gedetineerde en bied hen de nodige ondersteuning tijdens hun gezamenlijk traject. Ik heb al veel mooie trajecten gezien,” vertelt Ilse enthousiast, “maar natuurlijk is het niet altijd rozengeur en maneschijn en zijn er soms cliënten die afhaken.”
Ilse stelt me voor aan deelnemer Neomie en vrijwilliger Erica, een duo dat al een paar maanden samen aan de slag is.
Hoe hebben jullie het project leren kennen?
Erica: ”Ik ben op zoek gegaan naar vrijwilligerswerk omdat ik in de harde sector werkte en eigenlijk wilde overschakelen naar de sociale sector. De vacature van dit project sprak me direct aan. Ik vond vooral de doelgroep interessant. Ex-gedetineerden komen dikwijls in aanraking met vooroordelen en worden soms gestigmatiseerd. Dit maakte dat ik mij juist voor hen wou inzetten.”
Neomie: “Ilse kwam het project voorstellen in de gevangenis en vroeg me of ik misschien hulp zou nodig hebben als ik vrij kwam. Ik vond dat direct goed, want ik heb niet veel vrienden en familie. En ik zat al enkele jaren te sukkelen met papieren en dergelijke. Toen ik buitenkwam, werd ik via Ilse voorgesteld aan Erica. Het klikte direct. De verwachtingen waren laag, maar het vertrouwen was er en het deed deugd om eens op iemand te kunnen rekenen. Er zijn veel mensen die willen helpen in het begin maar na een tijdje haken ze vaak af…”
“Het gaat dus zeker niet enkel om hulp op administratief vlak want Erica is voor mij ook een steunfiguur.”
Hoe verloopt jullie traject?
Neomie: “Wij spreken wekelijks af en dan bekijken we wat we in orde moeten brengen, naar wie we moeten bellen of we gaan samen naar instanties. We gaan ook wel eens samen een koffie drinken. Dan praten we over dagelijkse dingen en over mijn “nieuwe ik”, na de gevangenis. Het gaat dus zeker niet enkel om hulp op administratief vlak want Erica is voor mij ook een steunfiguur.”
Erica: “Ik moet wel eens achter het papierwerk zitten, maar het sociale aspect is ook belangrijk. De administratieve zaken lopen en we moeten nu vooral afwachten. Maar eigenlijk doet Neomie administratief al heel veel zelf.”
Neomie: “Hiervoor heb ik ook al dikwijls papieren in orde gebracht, maar ik verloor steeds de moed als het eens tegen zat en dan worden de problemen groter, dat weet ik ook. De laatste weken had ik het wel moeilijk. Dan ben ik blij dat ik er niet alleen voor sta, dat er mensen achter mij staan. Dat er iemand voor mij opkomt. “
“De meerwaarde van het project is groot. Ik probeer al 3 jaar mijn leven op de rails te krijgen en nu begint dit eindelijk te lukken.”
Wat is voor jullie de meerwaarde van het project?
Neomie: “Die is groot. Ik probeer al 3 jaar mijn leven op de rails te krijgen en nu begint dit eindelijk te lukken. Stap voor stap. Ik ben ook wel fier op mezelf. Ik kreeg amper schouderklopjes in mijn jeugd en dat maakte me soms onzeker. Maar als ik nu iets gedaan heb, dan durf ik tevreden zijn en ben ik soms verrast door mezelf. Dat ik stappen vooruit kan zetten. Ik ben een ander persoon aan het worden. Er zijn nog steeds moeilijke momenten, maar ik sta er nu niet helemaal alleen voor.”
Erica: “Het is voor mij de eerste keer dat ik vrijwilligerswerk doe en ik vind het heel tof. Het is ook erg laagdrempelig zowel voor mij als voor de cliënten. Ik heb nog nooit zoveel voldoening gehaald uit mijn werk als nu met mijn vrijwilligerswerk. Gek want ik word er niet voor betaald. Voor mij is het ook belangrijk dat we als vrijwilliger goed ondersteund worden en bij Ilse terecht kunnen met al onze vragen. Het is ook fijn om te voelen dat het CAW dankbaar is voor onze inzet. Het vrijwilligerswerk is echt een verrijking. Ik ben heel onervaren gestart, maar ik heb al veel bijgeleerd en het verruimt mijn blik.“
Neomie: “Voor mij is het belangrijk dat het een vrijwilliger is die me ondersteunt. Bij een hulpverlener heb ik toch het gevoel dat die dat doet omdat die ervoor betaald wordt en dan zou ik sneller afhaken. Een vrijwilliger doet dat echt gemeend, recht uit het hart en die staat meer ‘naast mij’ in plaats van ‘boven mij’. Ik zou het traject echt aanraden aan anderen. Ik denk dat heel veel mensen er baat bij zouden hebben.”
“Ik heb nog nooit zoveel voldoening gehaald uit mijn werk als nu met mijn vrijwilligerswerk.”
Is vrijwilligerswerk ook wat voor jou ? Bekijk dan hier de vrijwilligersvacatures.
Tekst: Elise Goos
