Een relatieprobleem hoeft niet het einde te zijn

In 1979 leerde Hilde haar man kennen, in 1982 trouwden ze. Ze zijn intussen 34 jaar getrouwd en ze hebben samen twee kinderen. “In het begin dat we getrouwd waren, liep alles erg goed. We hadden allebei meteen een vaste job, we woonden dicht bij ons werk en we hadden veel vrienden.”

Twee uithuiszettingen

Toen haar man zijn job verloor, begonnen de problemen. “Hij is als zelfstandige begonnen, maar zijn vennootschap ging failliet.” Hilde en haar man werden uit hun huis gezet. Dankzij de financiële steun van familie en vrienden kon Hilde op een appartement gaan wonen. “Toen waren we even uit mekaar, maar dat heeft niet langer dan een maand geduurd.”

“Het ging van kwaad naar erger”

Haar man vond intussen nieuw werk waardoor het financieel terug wat beter liep. Na twee jaar op het appartement te wonen, verhuisden ze samen naar een iets ruimere huurwoning. “In het begin dat we daar woonden liep alles terug goed. Financieel ging het weer beter, het ging goed op zijn job en zijn zelfvertrouwen kwam gaandeweg terug. Hij besliste om samen met een zakenpartner opnieuw op zelfstandige basis te beginnen.” Aanvankelijk liep dat goed. Toen de huurwoning waar ze woonden te koop kwam te staan, beslisten Hilde en haar man die te kopen. Na een paar jaar liepen de zaken opnieuw fout, toen de zakenpartner haar man in de steek liet. “Het ging opnieuw van kwaad naar erger.” In 2014 werden Hilde en haar man opnieuw uit huis gezet. Ze gingen in een huurwoning wonen, waar ze nu nog steeds wonen.
Sinds de eerste uithuiszetting is er bij Hilde loonbeslag, waardoor zij het al jaren financieel erg moeilijk heeft.

Eindelijk hulp

Het had een grote impact op hun relatie. Hilde vertelt dat zij jarenlang het gevoel heeft gehad dat ze hierover niet met haar man kon praten. In 2015 werd het haar allemaal te veel en werd ze een paar dagen opgenomen in een psychiatrische afdeling. “Ik heb toen de hulp gekregen die ik eigenlijk al jaren nodig had.”
Na twee maanden kreeg Hilde echter opnieuw een deurwaarder aan de deur. “Toen was voor mij de maat vol, ik kon niet meer.” Ze gingen opnieuw uit mekaar, maar dat duurde ook deze keer niet lang. Voor Hilde moest er iets gebeuren, op deze manier kon het niet verder.

“Wij zien mekaar echt graag”

Hilde stelde haar man voor een ultimatum en stelde voor om in relatiebegeleiding te gaan. Hij ging daar op in. Geen van beiden wilde voorgoed uit mekaar gaan, dus was werken aan de relatie de enige optie. “Het is misschien moeilijk voor een buitenstaander om te begrijpen, maar wij zien mekaar echt graag.”
Zo kwamen ze in contact met het CAW, en met hulpverlener Martin uit CAW Zuid-West-Vlaanderen.

Uit elkaar gaan was geen optie

Koppels hebben verschillende opties in CAW Zuid-West-Vlaanderen. Martin licht toe: “Wanneer ze twijfelen of ze nog samen verder willen of niet, kan er een beslissingsbegeleiding opgestart worden om hen te helpen die keuze te maken. Wanneer koppels overtuigd zijn dat ze willen samen blijven en willen werken aan de relatie, kunnen we gaan voor relatieherstel. Tenslotte kunnen ook mensen die willen scheiden begeleid worden om het scheidingsproces zo goed, en zo sereen mogelijk te doorlopen.”
Deze opties heeft Martin ook voorgelegd toen Hilde en haar man de eerste keer langskwamen. Voor hen was de keuze snel gemaakt. Voor hen was uit elkaar gaan geen optie, ze wilden allebei werken aan de relatie.

To chat or to talk

Voor Hilde en haar man was communicatie de eerste prioriteit. Ze vertelt dat het vaak moeilijk was om diepere gesprekken te voeren met elkaar, omdat ze verschillend communiceren. Haar man is eerder introvert, terwijl zij zelf meer de behoefte heeft om haar hart te luchten en haar emoties te uiten.

Het thema communicatie is een veel voorkomend thema in relatiebegeleidingen. Martin start meestal vanuit het onderscheid tussen ‘to chat’ en ‘to talk’. “Als we het hebben over ‘to chat’, dan gaat het over alledaagse gesprekken of vragen: zijn er boodschappen gedaan, wie gaat er om brood, … Als we het hebben over ‘to talk’, dan gaat het over diepgaandere gesprekken. De beide gelaagdheden van communiceren hebben hun waarde, zijn vaak allebei nodig, maar vragen een andere attitude. Als we hier communicatie definiëren hebben we het altijd over het streven naar ‘to talk’. Om dat te bereiken zijn er een aantal basisvoorwaarden. De eerste voorwaarde is dat je het juiste moment kiest. De tweede voorwaarde betreft het wederzijds aangeven en respecteren van elkaars (on)toegankelijkheid. Toegankelijk zijn voor elkaar betekent dat beide partners actief willen betrokken zijn op elkaar én luisterbereid zijn. Respecteer je die voorwaarden niet, dan heb je kans dat er een conflict ontstaat. Naast deze twee voorwaarden om een verfijnder klimaat van communiceren te introduceren, wordt er in de begeleiding ook aandacht besteed aan (de vaardigheid) van zelfexpressie, (de kracht) van beïnvloeding, de manier waarop men in een koppel met conflicten omgaat en hoe men beslissingen neemt.”

Betere communicatie

Hilde en haar man kozen een vast moment in de week om tijd vrij te maken voor elkaar, en om met elkaar te praten. Daarnaast spraken ze ook hun eigen ‘code’ af waarmee ze hun (on)bereidheid tot gesprek aangeven. Hilde zegt dat die afspraken hen al goed op weg geholpen hebben. De communicatie tussen hen loopt duidelijk beter sinds de start van de begeleiding. “Vroeger stond ik veel minder stil bij zijn toegankelijkheid. De momenten dat het heel moeilijk was financieel, kon ik mij niet beheersen en reageerde ik heel heftig. Dat werkte net omgekeerd, want dan klapte hij toe. Dan was er geen communicatie meer. De afspraken die we maakten, hebben duidelijk een positief effect op de manier hoe wij nu omgaan met elkaar.”
“Onlangs had ik slecht nieuws gekregen. Toen ik thuiskwam voelde ik de nood om erover te kunnen praten. Vroeger ging dat veel moeilijker, maar ik was nu zelf ook aandachtig voor het feit dat hij ‘toegankelijk’ was. Hij heeft echt naar me geluisterd, dat is een ongelooflijk leuk gevoel.”

“Ik kreeg een spiegel voor me”

“Door met Martin te praten zijn er ook zaken over mezelf duidelijk geworden en kreeg ik een spiegel voor me. Mijn man is hier ook enorm eerlijk geweest. Hij heeft hier op mijn werkpunten gewezen, iets wat hij voordien nooit tegenover mij gedaan heeft. Ik was echt blij om die dingen te horen, want het doet je stilstaan bij dingen waar je zelf ook moet aan werken. Ik ben ook maar een mens en heb ook mijn werkpunten.”

Een dip is OK

Martin vindt het vooral van belang dat mensen weten dat het normaal is om in je relatie een dip te ervaren. “Het gebeurt in ieders leven, het kan niet van 0 tot 80 jaar rozengeur en maneschijn zijn. Het is ook OK om er professionele hulp voor in te schakelen, dan kan je nog steeds alle kanten uit. Dan kun je nog altijd beslissen om uit elkaar te gaan, maar neem tenminste in overweging om in een professioneel begeleid proces even te overschouwen wat jullie nog aan elkaar willen hebben en of het nog iets kan worden.”

Hilde bevestigt: “Ik moet eigenlijk eerlijk zeggen dat ik zelf versteld sta van de resultaten van de begeleiding. Ik ben telkens weer verwonderd over het positieve dat het meebrengt. Voor mij mag het blijven zoals het nu loopt. Het zou te pijnlijk zijn mocht ik mijn man niet meer bij me hebben.”

Geschreven door Lies Debouver