Néné's verhaal over vrouwenbesnijdenis
“Ik was nog maar een meisje van vijf jaar. Mijn moeder hield me vast terwijl een andere vrouw in mij sneed. Mijn clitoris werd weggesneden met een scheermes. Het deed vreselijk veel pijn en ik verloor veel bloed. Een week later werd ik, samen met andere besneden meisjes, opgezocht door mannen met maskers op die ons sloegen met stokken. Dat deden ze om ons ‘sterker’ te maken. Alle meisjes worden besneden in onze gemeenschap. Het is de cultuur en je kan je er niet tegen verzetten.”
Aan het woord is Néné. Ze komt uit Guinee en is moeder van drie kinderen: een jongen en twee meisjes. Ze ziet haar kinderen nooit, want Néné woont in België en de kinderen in Guinee. Ze wil niets liever dan haar dochters naar België halen, maar ze is een ‘sans papiers’ en kan haar rechten als moeder niet laten gelden.
De dochters van Néné zijn allebei besneden op de leeftijd van twee jaar hoewel Néné en haar echtgenoot ertegen waren.
“Mijn ex-man wilde geen besnijdenis voor zijn dochters. Hij is ertegen en dat is bijzonder voor een man. Mijn moeder beloofde dat er alleen sunna* gedaan zou worden. Dat vond mijn man goed. Maar het was een leugen: alles is weggesneden bij mijn meisjes. Na de besnijdenis van mijn oudste dochter, die door mijn eigen moeder is uitgevoerd, was mijn man heel boos. Hij was boos op mijn familie en op mij, hoewel ik mij had verzet tegen mijn moeder. Hij heeft me geslagen en stuurde me terug naar mijn ouderlijk huis.”
“Na de besnijdenis van mijn oudste dochter, die door mijn eigen moeder is uitgevoerd, was mijn man heel boos.”
In de periode daarna verzoende Néné zich weer met haar man. Ze kreeg een tweede dochter, die twee jaar na de geboorte ook werd besneden. “Haar binnenste schaamlippen en clitoris werden verwijderd, net zoals het bij mij en bij mijn andere dochter was gedaan. Het gebeurde ook deze keer onder druk van mijn moeder. Ik huilde en schreeuwde, maar mijn moeder had geen medelijden met mij.’ Mijn man stuurde me voor de tweede maal terug naar mijn ouders. Hij bood mijn ouders 10 kolanoten aan. Dat betekent een scheiding in Guinée. Hij is toen vertrokken en heeft mijn zoon meegenomen. Mijn dochters liet hij bij mij achter.”
”Niet lang daarna heeft mijn moeder mijn oudste dochter tijdens een vakantie in de woestijn opnieuw laten besnijden, omdat het de eerste keer niet correct gebeurd zou zijn. Dit gebeurde buiten mijn weten om. Mijn zus heeft het mij verteld. Ik heb toen de beslissing genomen om mijn jongste dochter in veiligheid te brengen. Ik heb haar in het geheim naar mijn vriendin gebracht, die haar nu verbergt voor mijn moeder om zo te voorkomen dat ze haar opnieuw laat besnijden.”
“Ik heb mij openlijk verzet tegen een sterke culturele traditie omdat ik mijn dochters wilde beschermen en het gevolg is dat ik nu elke dag moet overleven zonder hen.”
‘Nadat ik mijn dochter in veiligheid had gebracht ben ik gevlucht. Mijn leven is in gevaar in Guinee. Mijn vader heeft gedreigd mij te vermoorden. In zijn ogen ben ik een verstoten vrouw die schande brengt over hem en de hele familie. Ik heb mij openlijk verzet tegen een sterke culturele traditie omdat ik mijn dochters wilde beschermen en het gevolg is dat ik nu elke dag moet overleven zonder hen. Ik maak mij elke dag zorgen om mijn jongste dochter. Ik ben zo bang dat mijn moeder haar zal vinden. Zij heeft heel veel macht en als zij mijn dochter vindt dan kan niemand iets doen om haar te stoppen. Ik wil mijn dochter in veiligheid brengen en naar België halen, maar ik heb geen papieren. Mijn asielaanvraag is afgewezen, mijn verhaal wordt niet geloofd. Toch kan ik niet terug.’
Néné komt sinds enkele jaren naar IVCA, een project van CAW Antwerpen. ‘In IVCA ben ik met open armen ontvangen. Hier voel ik me thuis, het voelt als een familie. Ik kan mijn zorgen en mijn stress even van mij afzetten.’ Néné doet vrijwilligerswerk bij IVCA in de babysitdienst en ze volgt Nederlandse conversatielessen. Ze heeft er andere vrouwen leren kennen in gelijkaardige situaties als zijzelf. Het zijn vriendinnen geworden en helpen elkaar waar ze kunnen ‘Ik werk zo graag met de kleine kinderen, dan voel ik mij goed. Maar elke nacht huil ik om mijn dochter. Ik ben zo bang, zo bezorgd.’
‘Ik heb mijn verhaal verteld omdat ik wil dat mensen het horen. Ik wil dat mensen in België weten wat er gebeurt met de meisjes in onze gemeenschappen. Ik wil dat de Afrikaanse gemeenschappen hier in België ook de stem van de vrouwen horen. Deze praktijk moet stoppen.’
*sunna is de minst ingrijpende vorm van meisjesbesnijdenis waarbij er enkel een prikje wordt gegeven in de clitoris.
Geschreven door Ingrid ter Maat
Teamcoördinator van IVCA
