‘Ik wil mijn dochter niet hetzelfde leven geven als ik had’

‘Ik moest nooit passen op mijn zus, wel op haar kleine. Anders lag die alleen in de slaapkamer, terwijl mijn zus in de zetel speed zat te snuiven’, dat zegt Chelsea, een 23-jarig meisje afkomstig uit Sint-Truiden. Daar is ze opgegroeid met haar zes jaar oudere zus en moeder. Haar eigen vader heeft ze nooit gekend. De omstandigheden werden er niet bepaald gemakkelijker op toen Chelsea’s moeder haar kinderen achterliet. ‘Ineens is ze het afgetrapt, ze ging verhuizen naar Oostende. Mijn mama was mijn alles en ze heeft nog altijd ergens een plaats in mijn hart. Maar wat ze mij toen heeft aangedaan, kan ik haar niet vergeven. Ik was 12 jaar en ze heeft me gewoon in de steek gelaten, ik denk niet dat ik haar dat ooit kan vergeven.’ Als jong meisje leeft Chelsea vanaf dan samen met haar zus, die dan juist meerderjarig is. Ze komen rond met de uitkering die haar zus krijgt en een leefloon dat Chelsea ontvangt van het OCMW. ‘Mijn zus mag geen intensief werk doen, omdat ze problemen aan haar rug heeft. Ze zou wel zittend werk kunnen doen, maar ze moet willen natuurlijk’, zegt Chelsea. ‘We hadden het zeker niet breed, de vriend van mijn zus leefde ook van onze uitkeringen. We kwamen op het einde van de maand meestal wel toe, met wat hulp én voedselpakketten.’

Ik was drieënhalve maand zwanger, zonder dat ik het wist.

Verloren dochter

De zware situatie waar Chelsea in verwikkeld zat werd nog een stukje moeilijker, toen ze er op 15-jarige leeftijd achter kwam dat ze zwanger was. ‘Ik was drieënhalve maand ver, zonder dat ik het wist. Ik snapte nog weinig van regels of menstruatie en ik had gewoon geen idee dat ik zwanger was. Ik heb het kindje dus moeten houden. Ik heb er ook niet eens om gevraagd, het is gebeurd na een verkrachting’, zegt Chelsea. ‘En daarom wou men mij niet meer op de school, waar ik toen zat. Ik vond het nogal discriminerend toen, maar ik snap de beslissing van de school ook wel, wat als er een gevecht uitbreekt en ik sta daar bij. Dan zou er iets met mijn kindje kunnen gebeuren en dat kan de school niet maken.’ Chelsea is uiteindelijk bevallen op 30 januari van een dochtertje dat ze Angelina noemde. Ze zegt dat ze daarna maar vijf dagen in het ziekenhuis heeft kunnen doorbrengen met haar dochter: ‘Op 4 februari kwamen ze Angelina halen, zogezegd om haar naar de kinderarts te brengen. Maar even later kwamen er twee politieagenten bij, die vertelden me dat ze naar de crisispleegzorg moest. En toen was mijn dochtertje weg.’

Een gebruiker denkt dat hij of zij de wereld aan kan en valt daarna in een put.

Drugsmilieu

Het ontnemen van haar dochter was een zware klap voor Chelsea. Ze werd de dag nadat Angelina is meegenomen 16 jaar. ‘Ik was heel jong, dat is waar. Maar ze hebben me nooit de eerlijke kans gegeven om mezelf te bewijzen. Dat heeft mijn zelfvertrouwen een enorme deuk gegeven en ik belandde in een diepe put’, zucht Chelsea. De woelige periode die ze meemaakte na haar bevalling ziet ze als een van de oorzaken voor haar drugsverslaving. ‘Ik heb drie jaar een cocaïneverslaving gehad, tegelijk zat mijn zus ook aan de speed. Dat maakte het nog moeilijker tussen ons.

Als je verslaafd bent aan zo’n middel worden je gevoelens en emoties onderdrukt, je bent gewoon een ander mens. Een gebruiker denkt dat hij of zij de wereld aan kan en valt daarna in een put. Als je stopt met gebruiken komt de klap tien keer zo zwaar aan.’ De relatie met haar zus, die eveneens haar enige onderdak was, kwam zwaar onder druk te staan. Chelsea ziet het appartement van haar zus niet eens als een vaste woonplaats: ‘Ze gooide me in één jaar tijd ongeveer tien keer op straat.

‘Bij mijn zus kon ik enkel terecht op de momenten wanneer ze zich goed voelde. Dan was ik haar lieve, kleine zusje en was ik haar alles. Dat zijn de periodes waarin ze veel drugs gebruikte. Wanneer ik daar een opmerking over maakte, sloeg ze volledig om. Dat schoot bij haar in het verkeerde keelgat. Zo kregen we ruzie, en dan moest ik weer vertrekken’, zegt Chelsea. Er waren wel vrienden of kennissen waar Chelsea bij terecht kon. Maar die omschrijft zij als haar ‘slechte vrienden’ en ‘drugsvrienden’. Het was een milieu dat haar aanzette tot meer cocaïnegebruik en een pad dat uiteindelijk vernietigend zou zijn.

Leven beteren

Chelsea’s zus kon haar geen stabiliteit bieden, want ze zat met een drugsverslaving. ‘Ik kon bij mijn zus blijven, maar dan bleef het de foute kant opgaan. En dus ben ik hulp gaan zoeken bij de vzw’s Open Thuis en De Tunnel in Hasselt. Open Thuis helpt kwetsbare mensen met hun leven op orde te krijgen. De Tunnel is een opvangcentrum voor jongeren tussen de 18 en 25 jaar die nergens anders terecht kunnen. Zij gaan er wonen om alles aan te leren om nadien zelfstandig te gaan wonen. ‘We leren ze vooral praktische zaken zoals wassen, strijken, poetsen en koken. De administratie in orde brengen en zorgen voor een inkomen, hoort daar ook bij’, zegt Karen Claes, begeleidster bij De Tunnel. ‘Het is de bedoeling dat ze terug op eigen benen leren staan.’

‘Toen Chelsea hier de eerste keer op gesprek kwam, ging het helemaal niet goed met haar. Toen waren we ook niet geneigd om haar op te nemen. We wilden dat ze een screening deed bij het psychiatrisch centrum Asster, omdat we op dat moment niet de inschatting konden maken of zij hier wel zou thuishoren’, zegt Claes. Chelsea wou dit in het begin niet doen, maar uiteindelijk heeft ze toch besloten om er mee door te gaan. De situatie bij haar zus was uitzichtloos, en er was toen ook al veel drugsgebruik aanwezig. Claes legt uit: ‘Chelsea is opnieuw op gesprek gekomen bij ons. Toen hebben we besloten om haar toch een kans te geven. In het begin was het moeilijk om een dagbezigheid te vinden voor haar. Ze is dan ook hervallen in haar cocaïnegebruik.’

Chelsea is een keer hervallen toen ze in De Tunnel verbleef. Maar onverwachtse urinecontroles hebben haar geholpen om terug clean te raken. Ze wist dat ze bij De Tunnel moest vertrekken als ze met drugs werd betrapt. Claes legt uit: ‘Wij geven verder geen begeleiding om af te kicken dus is Chelsea naar het CAD, centrum voor alcohol en andere drugsproblemen, gegaan. Zij moest dan een dagboek bijhouden om te zien wanneer ze het moeilijk had en dat deed ik samen met haar. Ze is ondertussen al een jaar clean en ze voelt zich veel sterker.’

Kantelpunt

Na de screening bij Asster heeft ze enorm veel bijgeleerd. Dat was een keerpunt in haar leven. Ze kreeg ineens veel inzicht in zichzelf en het ging daarna ook veel beter met haar. Ze heeft haar dagbezigheid gevonden bij bakkerij De Wroeter en Arktos waar ze ook heel tevreden zijn over haar. ‘Ik heb haar zo zien groeien doorheen de jaren en ze is echt opengebloeid. Ze kan het en ze weet nu zelf ook dat ze het kan. Ook al heeft ze soms moeilijke momenten, ze weet dat er mensen rondom haar zijn die haar altijd steunen’, zegt begeleidster Claes.

Chelsea getuigt dat haar zus soms dagenlang niet thuis kwam en in zeer verkeerde milieus zat. ‘Ik was wel bezorgd om haar, ze blijft mijn zus natuurlijk. Maar als jongere zus moet ik mijn oudere zus niet vertellen hoe het moet. Zij zou eerder naar mij moeten komen. Vroeger deed ik heel veel moeite om haar te helpen. Maar tegenwoordig denk ik dat het hetzelfde is als bij mijn mama. Wat voor zin heeft het?’

Ik duw mensen gemakkelijk weg ook al bedoelen ze het goed.

Borderline

Chelsea werkt 2 dagen per week bij bakkerij De Wroeter. Ze is er via arbeidszorg terechtgekomen. Daar zijn ze op de hoogte van haar situatie. Haar eerste evaluatie was heel goed. Ze denkt dat de aankomende evaluatie minder goed zal zijn, omdat de kerstperiode heel moeilijk was voor haar. Ze had niks van haar mama of zus gehoord. ‘Ik hoopte stiekem toch op 1 berichtje’, zegt Chelsea, ‘gewoon om te weten dat alles goed gaat en om me een fijne kerst te wensen. Dus dat was een hele slechte periode.’

Al de problemen die Chelsea heeft, worden er niet gemakkelijker op met de borderline persoonlijkheidsstoornis die ze in Asster bij haar vaststelden. ‘Mensen die me echt goed kennen, duw ik gemakkelijk weg. Om een voorbeeld te geven, tijdens de kerstperiode vroeg een kameraad hoe het met me ging. Ik hou dan zoveel mogelijk afstand van mensen die het alleen maar goed bedoelen.’ Ze neemt ook medicatie voor stemmingswisselingen.
Chelsea legt uit: ‘Na die vaststelling weet ik wel waarom ik in sommige situaties zo hevig gereageerd heb. Omdat ik zo explosief kan zijn. Maar dat maakt het ook weer niet makkelijker. Ik ben echt aan het zoeken, hoe ik het beste kan reageren tegenover andere mensen en tegenover mijn vriend. Hier bij Arktos doe ik het wel heel goed, maar de thuissituatie is altijd anders, omdat de ruzies en problemen thuis gebeuren.’

Tijdens het interview belt de zus van Chelsea. ‘Ze belt af en toe, meestal als ze een probleem heeft. De laatste keer belde ze omdat haar vriend was opgepakt voor een diefstal, toen heeft ze mij ongeveer tien keer gebeld. In zo’n geval neem ik op en luister ik naar haar. Maar andere keren vraagt ze in een bericht of ik de uren van haar bus kan opzoeken. Zo reageert ze de ene dag heel anders dan de andere en ik kan heel moeilijk vat op haar krijgen’, zegt Chelsea. Daarom houdt ze haar zus liever op afstand, maar ze heeft wel een begeleidend gesprek met haar aangevraagd aan ‘de ronde tafel’. ‘Dat is een gesprek samen met onze begeleiders, zo kan ik op een rustige manier zeggen wat mij dwars ligt. Ze belt mij enkel op voor banale dingen, als ze hulp nodig heeft. Maar ze is mij in De Tunnel nooit komen bezoeken. Ik vind dat het van twee kanten moet komen. Daarom wil ik mijn frustraties en ideeën face to face aan haar zeggen, en niet via berichten.

Hoop voor de toekomst

Chelsea legt uit: ‘Nu woon ik al een jaar in een studio van vzw Open Thuis en binnenkort ga ik beginnen met traumaverwerking, maar voor nu wil ik het begeleid zelfstandig wonen afmaken. Ik wil niet hetzelfde leven aan mijn dochtertje geven dat mijn moeder mij heeft gegeven. Ik zie mijn dochtertje nu een keer om de twee weken. Ze woont bij een jong koppel in Alken. Ze doen crisispleegzorg, maar het zijn echt hele toffe en lieve mensen. Mijn dochter begint nu wel te beseffen dat ze uit mijn buik komt en niet uit die van pleegmama Mieke. De momenten die we samen hebben zijn heel fijn. Maar als het weer tijd is om afscheid te nemen, hebben we het toch allebei moeilijk. Ze doet 21 mei dit jaar haar communie en ik volg catechese-les met haar. Ik focus me nu volledig op mijn toekomst en die van mijn dochter. Ik droom gewoon van een eigen woning met twee slaapkamers waar ik mijn dochter kan zien opgroeien.’