'Mentaal welzijn is bespreekbaar geworden, maar er rust nog steeds een taboe op het thema.'
Silke is 19 jaar, studeert voor kleuteronderwijzeres en gaat geregeld langs bij OverKop. In een OverKop-huis kan je als jongere tot 25 jaar binnen en buiten lopen en allerlei leuke activiteiten doen. Je vindt er ook een luisterend oor en kan beroep doen op professionele hulp.
Het CAW is partner in verschillende OverKop-huizen.
Dag Silke, hoe ben je bij het CAW en OverKop terechtgekomen?
‘Dat gebeurde ongeveer twee jaar geleden. Ik had het toen moeilijk. Ik vertelde daarover tegen een vriend. Hij kende OverKop en is de eerste keer meegekomen.’
Vond je dat moeilijk?
‘Toch wel, daarom was ik blij dat ik het niet alleen hoefde te doen. In het begin lijkt er wel een muur te staan. Alsof ik niet mocht gaan. Op hulp zoeken rust nog altijd een taboe. Terwijl je dat echt wel mag doen. Na die eerste stap ging het heel makkelijk. Ik voelde me bij OverKop snel thuis en veilig.’
Zat je toen met een specifiek probleem?
‘Er speelde van alles. Ik wilde mijn verhaal ergens kwijt kunnen en grip krijgen op mijn situatie. Mania (de toenmalige hulpverlener van Silke bij OverKop, nvdr) gaf me tips die ik kon gebruiken als ik me slecht voelde. Af en toe stuurde ze me een bericht om te vragen hoe het ging. Als ik vroeg om te bellen, dan deed ze dat. Ik hoefde niet altijd een oplossing of tip te krijgen. Gewoon weten dat er iemand luisterde en even met me meedacht, was soms al genoeg.’
Hoe ging het met je tijdens de lockdowns?
‘Tijdens de eerste lockdown had ik vooral online les. Daardoor kon ik mijn dag meer zelf plannen. Ik maakte tijd om aan mezelf te werken en dingen beter te maken. Dat heeft me toen geholpen. De tweede lockdown was moeilijker. Plots viel alles terug stil. Ik had te veel tijd om na te denken … en te piekeren (lacht). Ik zag het ook bij mijn vrienden gebeuren. Als ik hen vroeg hoe het ging, zegden ze: ‘Ça va’. Maar na verloop van tijd vonden we allemaal dat die lockdown echt wel lang genoeg had geduurd. Gelukkig had ik in die periode een stage voor school en die ging wel op locatie en face-to-face door. Daar haalde ik veel plezier en energie uit. Sommige vrienden hadden altijd afstandsonderwijs. Ik mag dus van geluk spreken dat ik die stage had.’
Jongeren tussen 16 en 25 jaar zijn het hardst getroffen door de coronacrisis. Er is sprake van een duidelijke toename van angststoornissen. Herken je dat?
‘Ik ken jongeren die na de lockdowns schrik hadden om ergens naartoe te gaan en contact te leggen met andere mensen, terwijl ze vóór corona heel sociaal waren. Het leek wel of ze vergeten waren hoe dat moest.’
Je hoort jongeren soms zeggen dat ze zich tijdens de coronacrisis door beleidsmakers in de steek gelaten voelden. Waar liep het volgens jou mis?
‘In de communicatie over corona en de maatregelen ging het de hele tijd over kinderen en ouderen. Over jongeren hoorde ik weinig tot niets. Ook voor ons was het moeilijk. Door ons te vergeten kregen we geen perspectief. Als ze nu gewoon gezegd hadden: ‘We vergeten jullie niet, maar we weten het zelf ook even niet’, dat zou mij geholpen hebben. Nu leek het of jongeren tijdens de coronacrisis niet bestonden.’
Voor jou rust er geen taboe op hulp zoeken, toch vond je het zelf ook moeilijk om die eerste stap te zetten. Hoe gaan jouw vrienden daarmee om?
‘Mentaal welzijn onder jongeren is het voorbije jaar bespreekbaarder geworden. We liepen door het virus en de maatregelen vaker tegen dezelfde problemen aan en dan wordt zoiets vanzelf sneller een gespreksonderwerp. Ook de uitbreiding van het hulpverleningsaanbod online hielp jongeren om sneller de stap naar hulp te zetten. Dat viel vooral op tijdens de onlineactiviteiten bij OverKop. Bezoekers kunnen komen en gaan wanneer ze willen. Op die manier zijn er veel eerste contacten tussen jongeren en OverKop gelegd. Maar we zijn er nog lang niet. Mentaal welzijn is bespreekbaar geworden, maar er rust nog steeds een taboe op het thema.’
Welke trucjes pas je zelf toe als je het moeilijk hebt?
‘Mania gaf me een boekje met heel onnozele opdrachten om mijn gedachten te verzetten. Soms moest ik een pagina vol tekenen of een ademhalingsoefening doen. Toen ik dat voor het eerst zag dacht ik: helpt dat echt?! Maar ik probeerde het. En ja, het hielp. Als ik het moeilijk heb, grijp ik soms terug naar die opdrachten. Samen met enkele jongeren ben ik ook met de Instagrampagina Sterk verhaal gestart. Daarop delen we citaten, tips en zelfgemaakte filmpjes over mentaal welzijn. Het is echt iets van en voor jongeren. We hopen dat het jongeren helpt om over hun gevoelens te praten.’
Wat is het eerste dat je doet als ‘alles’ terug mag?
‘Mijn vrienden terugzien! En niet vanop 1,5 meter afstand, maar echt terugzien en gezellig samenzijn. Dat geeft mij nog altijd het beste gevoel.’