Soetkin verloor haar dochter en kleindochter

Ik heb afgesproken met Soetkin en Caroline in een van onze gespreksruimtes in de vestiging in Ruddershove, in Brugge. Soetkin vertelt dat ze blij is dat ze zich vandaag goed voelt. Ze vult aan dat het morgen helemaal anders kan zijn. Dat ze van dag tot dag leeft. Daarmee is het meteen duidelijk dat het leven voor haar nooit meer hetzelfde zal zijn.

Een fractie

Soetkin ging die dag samen met haar dochter Johanna, kleindochter Axelle en Philip, de verloofde van haar dochter, naar een verjaardagsfeest in Aalst.
Voor het feest nam Soetkin nog enkele foto’s van Johanna en Axelle. Soetkin en Philip staken samen de straat over, en stonden Johanna en Axelle op te wachten. “Het moment dat zij de straat wilden oversteken, zagen we een auto in de verte aankomen. Philip vond het al vreemd gedrag van die chauffeur en riep nog: ‘niet oversteken, er komt een gek aan!’. De auto kwam dichter, botste tegen een borduur, week uit, en greep ze mee op het voetpad.”

Soetkin beschrijft de beelden zo levendig dat het bijna lijkt alsof ik het zelf zie gebeuren.
“Ik zie die auto verder gaan en zij hangen aan die auto. Mijn kleindochtertje vliegt door de lucht, en mijn dochter valt op de autokap en langs de andere kant vliegt ze ook in de lucht. Ze vallen op de grond en die auto is weg. En dat is in een fractie gebeurd. Maar wat je in een fractie ziet, daar kan je uren over vertellen,” zegt Soetkin.

“Het eerste moment dacht ik nog: ‘kom je bent sterk, je gaat rechtstaan en zeggen wat een onnozelaar dat was’. Maar ze bleven liggen. Ik ging ernaartoe en hoe dichter ik kwam, hoe meer ik zag dat het gedaan was. Ik zie nog altijd mijn kleinkind liggen, met haar hoofdje op een borduur. Precies alsof ze op een kussentje lag, haar beentjes open, helemaal bebloed. Mijn dochter lag aan de andere kant. Haar bh was gewoon uit haar kleren gescheurd. Ze lagen daar allebei met hun oogjes open.”

Een andere wereld

Op dat moment besefte Soetkin dat de rest van haar leven helemaal anders zou zijn. “Ik zie die beelden heel vaak. Die beelden doen niet goed. Hoe goed je ook je best doet om vooruit te willen en stapjes verder te zetten, elke keer je geconfronteerd wordt met slecht nieuws van iemand anders, raakt het je zodanig dat de opbouw die je gedaan hebt terug afgebroken wordt.”

“Ik ben mee gestorven met hen, maar ik ben hier wel nog”

Wat me opvalt is dat Soetkin hier heel open en rationeel over kan praten, en erg moedig overkomt. Ze geeft ook aan dat ze zeker nog kan genieten van kleine dingen en leuke momenten. “Alleen blijft een mooi moment niet meer nazinderen. Ik kan perfect genieten van het moment op het moment zelf, maar als ik mij omdraai en naar huis ga, is het gedaan. Het is alsof ik in een andere wereld leef. Ik heb mijn kinderen zien weg katapulteren, en ik ben op dat moment gekatapulteerd naar een andere wereld. Ik ben mee gestorven met hen, maar ik ben hier wel nog.”

Slachtofferhulp

Vrij snel na de aanrijding werden Soetkin en Philip opgevangen door een slachtofferbejegenaar van de lokale politie. Volgens de standaardprocedure stelt de politie aan de betrokkenen altijd de vraag of er na een ongeval nood is aan verdere slachtofferhulp. De politie bezorgt dan een doorverwijsformulier aan het CAW. Het CAW biedt slachtofferhulp, onder andere aan mensen die betrokken zijn bij een verkeersongeval.
Het CAW neemt dan contact op met de mensen die slachtofferhulp wensen. Zo nam ook Caroline, hulpverlener bij CAW Noord-West-Vlaanderen, contact op met Soetkin, met het aanbod om haar te begeleiden in haar rouwproces.

Soetkin heeft de stap niet meteen gezet. “Ik had eerst nog even tijd nodig om het allemaal te laten doordringen. Het overviel me allemaal, er was te veel gebeurd. Ik was ook niet zeker wat ik er zou aan hebben. Ik heb dus gezegd dat ik nog even wou wachten.” Na enkele weken zette ze toch de stap. Ze is enorm blij dat ze dat deed, want ze heeft al heel veel aan de gesprekken met Caroline gehad. “Het klikte meteen goed tussen ons. Dat vond ik heel belangrijk.”
Voor Soetkin biedt het een houvast, waar ze naar kan teruggrijpen op momenten dat het nodig is. “Ik heb al heel veel uit de gesprekken kunnen meenemen. Doordat Caroline mij op bepaalde zaken heeft gewezen, kan ik dit ook op andere momenten gebruiken. Als ik bijvoorbeeld tegen Caroline zeg dat ik vaak moe ben, dan zoeken we samen naar de oorzaken hiervan. Dan stel je vast dat dit eigenlijk heel normaal is omdat je mentaal constant bezig bent.”

“Laat je professioneel begeleiden”

Als ik vraag aan Soetkin wat ze mensen zou aanraden die iets gelijkaardigs meemaken, twijfelt ze geen seconde: “Laat je professioneel begeleiden!”
Soetkin heeft wel familie en vrienden waarmee ze kan babbelen, maar voor haar is dat helemaal niet hetzelfde. Aan de ene kant wil ze niet dat het altijd over zichzelf moet gaan als ze met familie of vrienden praat. “Ik wil niet dat alles rond mij moet draaien. Ik zal hen dus nooit om advies vragen.” Aan de andere kant geven mensen soms opmerkingen waar ze niet mee verder kan, ook al zijn ze goed bedoeld. “Als iemand tegen mij zegt dat ik het met tijd wel zal kunnen plaatsen, dan denk ik “nee, dit kan je nooit plaatsen”. Of als ik tegen anderen zeg dat ik moe ben, en zij vragen zich af hoe dat komt, want ‘het is nu toch al even geleden hé’, dan helpt dat me niet om stappen vooruit te zetten.”

“Nee, dit kun je nooit plaatsen”

Verkeerd idee over rouwen

Caroline geeft aan dat er in onze maatschappij te weinig meegegeven wordt over rouwen. “Er leven bepaalde ideeën over hoe je hoort te rouwen, maar die kloppen vaak niet. Er zijn mensen die zichtbaar rouwen, anderen dan weer niet. Mensen geven daar vaak ook opmerkingen over, die ons eigenlijk niet vooruit helpen. In een begeleidingsproces vertrekken we eigenlijk nooit van een bepaald idee over hoe iemand moet rouwen” vertelt Caroline verder. “De begeleiding wordt heel individueel bepaald, maar er zijn wel enkele factoren die in bijna elke begeleiding terugkomen. Je hebt het verliescomponent en het herstelcomponent. Daarnaast is er ook het gerechtelijk verloop waar we in de begeleiding rekening mee moeten houden. De impact van een gerechtelijk proces op je rouwproces kan heel zwaar zijn.” Soetkin knikt en geeft aan dat dit in haar geval veel energie gekost heeft. “Na het gerechtelijk proces komt er wel vaak een soort van rustfase” zegt Caroline.

Zij probeert in een begeleiding ook vooral mee te geven dat het normaal is hoe die persoon zich voelt, en dat elk parcours anders is. “Het gaat vaak vooral om samen te zoeken naar manieren of zaken die die persoon kracht, troost of energie kunnen geven.” Wat Caroline in haar begeleidingen heel sterk opvalt, is dat de veerkracht van mensen toch heel vaak komt bovendrijven tijdens zo’n parcours.

Zelf verder kunnen

Soetkin vertelt dat ze recent voorzichtig aan Caroline kon zeggen dat ze misschien wat minder gesprekken nodig heeft. Ze spreken nu iets minder af dan vroeger. Ik vraag haar of ze zich nu sterker voelt.
“Het is niet zozeer dat ik me sterker voel, maar de gesprekken hebben materiaal opgeleverd waar ik zelf mee verder kan.”

“De gesprekken hebben materiaal opgeleverd waar ik zelf mee verder kan”

Daarnaast zoekt ze zelf ook naar manieren die haar helpen om vooruit te geraken en maakt ze ook bewuste keuzes met dat doel. Ze kiest voor bepaalde lectuur, die voor haar iets kan betekenen. Ze steekt enkel energie in mensen waarvoor ze het echt wil en wil daarin een vorm van balans tussen geven en nemen bewaren. Elke maand rijdt ze met Dirk (de papa van Johanna en grootvader van Axelle) naar Aalst, waar intussen een herdenkingsmonumentje staat voor Johanna en Axelle. “We gaan dan ook steeds samen nog eens langs in Maldegem, waar mijn dochter en kleindochter begraven liggen. We kijken dan altijd eens of de bloemetjes nog mooi liggen.” Soetkin gaat daarnaast ook vaak alleen naar de begraafplaats en praat heel vaak met haar kinderen.

Na het gesprek toont ze me de foto’s die ze nam van Johanna en Axelle, vlak voor haar wereld overkop gegooid werd. Ik slik even en kijk terug naar Soetkin, die me een enorm sterke vrouw lijkt. Zoals Caroline het zo mooi verwoordt: “De veerkracht van mensen is iets ongelooflijks.”

Tekst en fotografie door Lies Debouver
Dit interview werd afgenomen in 2018.