CAW maakt jongeren sterker

Nabijheid

2021 bezorgde ons geen zorgeloze zomer. De fysieke afstand doet tot op vandaag pijn. Één ding is na 18 maanden in crisismodus duidelijk: het begrip nabijheid kreeg vleugels. Dagelijks staan 2 677 medewerkers en 2 414 vrijwilligers klaar bij het CAW om 25 overheidsopdrachten vorm te geven. Of anders gezegd: om samen de strijd aan te gaan voor een beter en kwaliteitsvoller leven voor iedereen. Dat doen ook de hulpverleners van het Jongerenaanbod van het CAW (JAC) in de 63 vestigingen in Vlaanderen en Brussel. Er is met andere woorden altijd een JAC in de buurt waar jongeren gratis, vrijblijvend en vertrouwelijk terechtkunnen met eender welke welzijnsvraag.

+300%

‘De coronacrisis was voor jongeren een zware dobber,’ zegt Johan Neijens, voorzitter van de CAW-werkgroep jongeren. ‘Uit onderzoek blijkt dat veel jongeren, en vooral studenten zich erg geïsoleerd voelden door de beperking van hun sociale contacten in de vrije tijd en door het afstandsonderwijs. In normale omstandigheden is dit bij uitstek de fase waarin ze leren van leeftijdsgenoten en een plek zoeken in de samenleving. Het virus heeft hen die vanzelfsprekendheden grotendeels ontzegd. En dat hebben we in onze JAC’s gezien en gevoeld.’

In 2020 klopten 25 000 jongeren tussen 12 en 25 jaar aan bij het JAC. Het aantal vragen over psychisch welzijn, stress en draagkracht, relaties, schulden, wonen, basisrechten en depressieve gevoelens nam toe. Deze digital natives vonden niet alleen de weg naar de 63 vestigingen, maar ook naar de chat. Daarom breidde het JAC tijdens de lockdown de openingsuren uit van de chatbox. Het aantal gesprekken boomde met 300%.

Sommige jongeren voelen zich na één of enkele face-to-face, telefonische of digitale gesprekken voldoende geholpen, maar anderen hebben nood aan een intensieve begeleiding van langere duur bij het JAC. Ze worstelen met vragen over zelfmoord, geweld, misbruik of dakloosheid.

Campagne

In 2020 en 2021 voerde het JAC een campagne met als thema kopzorgen. De boodschap was simpel: Heb je kopzorgen? Contacteer het JAC. In de slipstream daarvan zette het JAC acties op in samenwerking met jeugdbewegingen, zoals enkele online livesessies waar leiding en leden vragen konden stellen aan hulpverleners. De sessies bereikten meer dan 13 000 jongeren bovenop de 25 000 jongeren die de weg reeds naar de JAC’s vonden.

Daarnaast ontwikkelde het JAC samen met het Jeugdbewegingsoverleg een dobbelsteen voor de actie Joske maakt er spel van. Op de dobbelsteen staat het figuurtje Joske op elk vlak in een andere pose. Elke pose drukt een gemoedstoestand uit. Op die manier kan de leiding al dobbelend met leden vlotter gesprekken aanknopen over mentaal welzijn.

Zorgen voor morgen

Ook beleidsmakers gaven tijdens de crisis gehoor aan de toegenomen druk op de schouders van jongeren, maar ook van alleenstaanden, koppels en gezinnen. In april 2020 lanceerde Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke Zorgen voor morgen, een actieplan dat een antwoord wil bieden op de psychosociale gevolgen van de coronacrisis.

‘Het CAW ontving middelen om een extra aanbod op te zetten voor nabestaanden, psychosociale begeleiding, relationele problemen en geweld en … voor jongeren,’ aldus Johan. ‘De hulpverleners van het JAC luisterden naar hen en gaven erkenning en ruimte voor hun gevoelens, gedachten en bezorgdheden. Samen met de jongere bespreken ze tot op vandaag wat kan helpen. Dat doet het JAC niet alleen via het eigen aanbod, maar ook door te participeren in netwerken in initiatieven zoals één gezin – één plan, lokale partnerschappen jongvolwassenen (ESF) en OverKop.’

Mentaal welzijn

Iedereen kijkt ondertussen reikhalzend uit naar een post-coronatijdperk met een virus dat onder controle is en met minder maatregelen. En vooral met meer nabijheid zonder mondmaskers, met handen schudden, vuistjes en knuffels zonder reserves. Die nieuwe vrijheid zal echter de gevolgen van de crisis op het mentaal welzijn van veel burgers niet zomaar oplossen.

‘Jongeren signaleren dat ze sommige vormen van sociaal contact, die ooit doodnormaal waren, opnieuw moeten leren,’ zegt Johan. ‘We verwachten dat de overgangsperiode naar een nieuw normaal opnieuw veel mensen op de proef zal stellen. Een sterk aanbod om ieders veerkracht en mentaal welzijn te vrijwaren is noodzakelijk. Daarom zetten we ook post-corona de fysieke en digitale deuren van de JAC’s en de CAW’s in Vlaanderen en Brussel in de kijker.’