Een schoolvoorbeeld van innovatie door co-creatie
In 2018 besliste de toenmalige minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen om het voor (kwetsbare) burgers eenvoudiger maken om gepaste hulp te krijgen. Daartoe zouden de OCMW’s, de CAW’s en de diensten maatschappelijk werk van de mutualiteiten meer en beter met elkaar moeten samenwerken. Als een burger bij een van die drie aanklopte, zou die overal dezelfde service moeten krijgen. Het kind kreeg een naam: Geïntegreerd Breed Onthaal. Lifa Ouald Chaib, stafmedewerker bij SAM vzw, het Steunpunt Mens en Samenleving: ‘De overheid werkte dat concept van de brede onthaalopdracht uit en bepaalde de doelstellingen van de samenwerkingsverbanden. We moesten ons per eerstelijnszone organiseren en heel concreet gemeenschappelijke projecten rond afgebakende doelgroepen opzetten. Maar… Hoe die samenwerking er in de praktijk moest uitzien, dat bepaalde de overheid niet. Overal in Vlaanderen startten daarom kennismakingsrondes, overlegtafels en voorstellingssessies van verschillende diensten. Een tijdrovende bezigheid waarbij iedereen op zoek ging naar een efficiënte aanpak.’
Om iedereen een beetje verder te helpen, nam CAW Oost-Vlaanderen en een reeks partners – Hogeschool Gent, Artevelde Hogeschool en SAM vzw – het initiatief om een gezamenlijke methodiek uit te werken om de vragen van cliënten te verhelderen en daarna de gepaste hulp te kunnen bieden. Het idee daarachter was dat de ‘neutrale’ academische wereld zo’n kader kon uitwerken waardoor de lokale samenwerkingsverbanden flink wat stappen vooruit kon zetten. Gaandeweg bleek die opzet te ambitieus. ‘Eerst moesten we een reflectiekader ontwikkelen voor de opstart en implementatie van GBO-projecten. Daarin stonden zes elementen centraal: proactief contact leggen, de hulpvraag beluisteren vanuit een breed generalistisch perspectief, maximaal rechten verkennen en realiseren, neutraal informatie en advies verstrekken, geëngageerd doorverwijzen en opvolgen en politiserend werken, met bijzondere aandacht voor de expertisedeling.’
In de praktijk werden daarvoor twee prototypes van instrumenten ontwikkeld: een spelbord en een reflectiecirkel.
‘Met het spelbord willen we de dialoog en de expertisedeling bevorderen. Wat zijn onze doelen? Welke interne en externe stakeholders hebben we hierbij nodig? Welke eerste stappen moeten gezet worden? Welke ondersteuning is hierbij nodig? Welke problemen zijn er in zo’n samenwerkingsverband?
De reflectiecirkel is gericht op het individu: hoe brengt een hulpverlener de onthaalopdracht in de praktijk. Met die reflectiecirkel kunnen we zeer verschillende onthaaltrajecten in kaart brengen. Daardoor krijg je inzicht in bepaalde keuzes tijdens het traject. Door terug te kijken op een recente casus of een eerste contact, kan je vooruitkijken over hoe het verdere traject meer vorm kan krijgen volgens de GBO-filosofie.
In het najaar van 2021 zouden we de prototypes uittesten maar ook hier gooide de coronapandemie roet in het eten. De verdere testing en implementatie staan dus nog op de planning.
Dit project is een mooi voorbeeld van co-creatie. De noden uit het werkveld zijn door expertisecentra en de academische wereld omgezet in bruikbare instrumenten. Deze ingeslagen weg willen we met CAW Oost-Vlaanderen graag verder bewandelen.’
Meer weten?
Dit artikel verscheen ook in Magis, het magazine van CAW Oost-Vlaanderen (jaargang 9, nr. 1, jan-feb-maa 2022). Blijft op de hoogte: schrijf je in en ontvang Magis in je brievenbus of digitaal.
