Een Veilig Huis voor slachtoffers van familiaal geweld
Op zaterdag 25 november openden 5 nieuwe ‘Veilige Huizen’ – in Oostende, Kortrijk, Halle, Leuven én Gent. ‘Veilig Huis’ is de nieuwe naam van de ‘Family Justice Centers’. In een Veilig Huis worden de expertises van onder meer hulpverleners, psychologen, politie en justitie gebundeld om slachtoffers en betrokkenen bij familiaal geweld nog beter bij te staan.
De plechtige inhuldigingen gebeurden niet voor niets op de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld op Vrouwen. CAW Oost-Vlaanderen was aanwezig op de opening van het Veilig Huis in Gent. Mieke Van Durme, coördinator bij ons CAW (de persoon helemaal rechts op de foto), was verheugd om mee het Veilig Huis in Gent te openen.
“25 november 2023 is een belangrijk moment waarbij we vanuit CAW Oost-Vlaanderen, de Oost-Vlaamse Centra Geestelijke gezondheidszorg, het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling, de Ondersteuningscentra Jeugdzorg, de sociale diensten Jeugdrechtbank en de Jeugdhulppartners verheugd zijn om mee het Veilig Huis Oost-Vlaanderen te openen. Na intensieve vergaderingen en debatten – eerste in een kleine stuurgroep, later in meer uitgebreide samenstelling – staat Veilig Huis klaar om als netwerkorganisatie de samenwerking tussen hulpverlening, politie en justitie te stimuleren, te coördineren en te ondersteunen. Het Veilig Huis zal de expertise van de verschillende organisaties en diensten bundelen en verbinden om adequaat te reageren op familiaal geweld.”
Praten helpt
“Het doorbreken van de geweldspiraal begint met het praten erover. Soms wordt de politie ingeschakeld om de rust te herstellen, maar dit is vaak van korte duur omdat onderliggende spanningen niet verdwijnen. Om familiaal geweld effectief te stoppen, is hulpverlening cruciaal.
De inzet van de hulpverlening bij dit intersectorale netwerk zal onmiskenbaar winst opleveren. In medium en high risksituaties zal de intersectorale informatiedeling en het actieve aanbod vanuit Veilig Huis op twee manieren een meerwaarde bieden.”
Echter: onderzoek leert ons dat escalerende conflicten bij familiaal geweld geen rechtlijnig verloop hebben maar pieken en dalen kennen.
“Enerzijds zal de hulpverlening actief aan de casustafels deelnemen. Het investeren in liaisons, die een brug vormen tussen Veilig Huis en de eigen hulpverleningsorganisatie, zorgt ervoor dat die expertise mee ingebracht wordt. Liaisons bieden daarenboven consult aan de collega’s in veilig Huis en brengen de mogelijkheden van de hulpverlening in beeld. In de samenwerking waar medewerkers dicht bij elkaar zitten groeit het vertrouwen en kan men elkaar vanuit de eigen expertise en finaliteit ondersteuning bieden.
Aan de andere kant kan een traject in Veilig Huis leiden tot een gerichte doorverwijzing naar de hulpverlening. In die situaties is er goed zicht op de complexiteit van de casus, het gezinssysteem, de risicofactoren en behoeften van de betrokkenen, en kan doelgericht hulpverlening ingezet worden.
Echter: onderzoek leert ons dat escalerende conflicten bij familiaal geweld geen rechtlijnig verloop hebben maar pieken en dalen kennen.”
Preventief werken en vroeg ingrijpen
“Uit ervaring weet de hulpverlening dat:
- Interveniëren en hulpverlening bieden bij de eerste signalen van geweld preventief werkt en nieuw en zwaarder geweld kan voorkomen;
- Ingrijpen kort na de feiten en geweld bespreekbaar maken de bereidheid tot hulpverlening verhoogt;
- Een afwachtende houding niet werkt: een mobiele, aanklampende en proactieve aanpak verlaagt de drempel naar de hulpverlening.
Laten we dus niet enkel focussen op chronische en zeer problematische casussen van familiaal geweld. Naast het bieden van oplossingen voor extreme problematieken moeten we ons evenzeer inzetten voor preventieve en vroeginterveniërende hulpverlening om juist zwaarder geweld en de nood aan meer ingrijpende hulp te voorkomen.
Het aanbod van de hulplijn 1712, slachtofferhulp en het ambulante en residentiële IFG-aanbod van de CAW’s, de eerstelijns en gespecialiseerde psychologische zorg van de CGG’s, het vertrouwenscentrum kindermishandeling en de inzet van de jeugdhulpactoren staat klaar om groene dossiers niet oranje of rood te laten kleuren.
Ook in low risk situaties kunnen we winst behalen door de samenwerking tussen hulpverlening, politie en justitie zodat we niet alleen het topje van de ijsberg aanpakken.”
Geweld lost zichzelf niet op
“Laten we samen het krachtig signaal geven dat we ons als netwerk inzetten voor het voorkomen en aanpakken van familiaal geweld en voor een veilige en gezonde toekomst voor onze samenleving.”
