Emotioneel geweld is niet ok
‘De Warmste Week’ kiest dit jaar als thema ‘Kunnen zijn wie je bent’. Maar wat als je je niet veilig genoeg voelt om te zijn wie je bent? Wat als iemand je met geweld bedreigt of effectief aanvalt omdat je niet goed genoeg bent?
Dat geweld kan veel vormen aannemen. Seksueel geweld, zoals de Leuvense studentenvereniging LOKO de voorbije week nog aanklaagde, blijkt in ons land een alarmerend groot probleem.
Ook het jaarrapport van de professionele hulplijn 1712 over 2020 liegt er niet om. Het aantal bellers over partnergeweld steeg in Vlaanderen met 85% t.o.v. 2019. In de helft van de gevallen ging het over emotionele mishandeling.
CAW Oost-Brabant en stad Leuven willen met hun sensibiliseringscampagne deze problematiek bespreekbaar te maken en slachtoffers de weg naar hulp te wijzen. Ze roepen de organisatoren van De Warmste Week ook op om aandacht te hebben voor de problematiek.
Familiaal geweld kan veel vormen aannemen
Het gaat niet alleen over fysieke mishandeling. Zo tonen de cijfers uit het recentste jaarrapport van 1712 dat 49% van de meldingen over emotioneel geweld of verwaarlozing ging.
“Hij koos welke kleren ik mocht aandoen als we uitgingen. Welke hobby’s ik mocht doen. Welke vrienden ik mocht zien of bellen. Toen ik uiteindelijk de kracht had om te vertrekken, wist ik niet eens meer wie ik was en wat ik zelf graag deed.” Saskia, 31 jaar
Mentale littekens
Het verhaal van Saskia is lang geen uitzondering. Emotioneel geweld is als mishandeling moeilijker te benoemen omdat het een subtiele en ook minder gekende vorm van mishandeling is. Intimidatie, het aanpraten van schuldgevoelens, het controleren van sms’en en mails, …
“Je kunt je er – nog – niet van bewust zijn en je krijgt er ook geen zichtbare lichamelijke wonden van, maar emotionele mishandeling is een vorm van familiaal geweld die even ingrijpend is als fysiek of seksueel misbruik”, zegt Pamela De Dobbeleer, directeur en coördinator familiaal geweld bij CAW Oost-Brabant. “Emotioneel geweld heeft ernstige gevolgen voor je zelfbeeld en mentaal welzijn. Er rust en groot taboe op, terwijl het iedereen kan overkomen, of je nu hooggeschoold, assertief, sociaal bent, enz., en zowel mannen als vrouwen slachtoffer kunnen zijn”.
Emotionele terreur
Vaak duurt de emotionele en psychische mishandeling járen en meestal gebeurt het door een naaste, zoals de partner, een familielid of een goede vriend(in). Omwille van het structureel dwingend en vaak psychisch destructief karakter wordt dit soort geweld ook wel emotionele terreur genoemd. In heel wat gevallen komt het ook voor in combinatie met fysiek, financieel of seksueel misbruik.
Onder de radar
“Wat een gezellige vent heb jij! Altijd zo vrolijk en de ster van het feest!” Dat is wat onze vrienden denken tijdens een avondje uit, terwijl ik uit een subtiele blik van hem al kan afleiden dat er straks in de wagen een uitbrander zal volgen.” Veerle, 46 jaar
Een essentieel kenmerk van emotioneel misbruik is dat het in eerste instantie verhuld wordt als bezorgdheid, vriendschap, of zelfs liefde… De psychische manipulatie gebeurt heel geraffineerd en is moeilijk te doorzien. Dit maakt het voor slachtoffers en omgeving heel verwarrend en komt het maar moeilijk en vaak heel laat aan het licht. Ook professionals herkennen het moeilijk.
Door de vaak jarenlange emotionele verwarring leggen de slachtoffers de oorzaak van de mishandeling vaak bij zichzelf. Ze schamen er zich ook voor, alsof ze dit over zichzelf hebben afgeroepen. Dus zwijgen ze erover, of vergoelijken ze de situatie. Bovendien wordt het slachtoffer vaak stap voor stap subtiel geïsoleerd van vrienden, collega’s, familie of de kinderen. Hierdoor kan dit emotioneel geweld heel lang verborgen blijven, met grote destructieve gevolgen voor het slachtoffer.
Sensibilisering blijft nodig!
CAW Oost-Brabant en de stad Leuven voeren het hele jaar lang campagne tegen de verschillende vormen van familiaal geweld en lanceren nu de oproep ‘Emotioneel geweld is niet OK’.
“Het is verontrustend hoe weinig mensen durven praten over familiaal geweld. Het gaat niet over door erover te zwijgen. Integendeel”, aldus Lies Corneillie, schepen van gelijke kansen van de stad Leuven. “We willen zoveel mogelijk mensen mobiliseren tegen familiaal geweld en het onderwerp bespreekbaar maken. Alleen door het taboe te doorbreken, zullen zij die ermee te maken krijgen erover durven te praten. Alleen zo helpen we familiaal geweld de wereld uit. Daarnaast willen we de professionele hulplijn 1712 en het begeleidingsaanbod van het CAW breder bekend maken, zodat wie hulp nodig heeft, de weg ernaartoe ook vindt. Ook wie zich zorgen maakt om iemand in zijn omgeving, kan er terecht”, licht schepen van gelijke kansen Lies Corneillie toe.
Iedereen kan bij 1712 gratis, anoniem en in alle vertrouwen terecht met vragen over geweld, misbruik en kindermishandeling. Je kan bellen en mailen, maar ook chatten.
Warme oproep
“De Warmste Week kiest dit jaar als thema ‘Kunnen zijn wie je bent’. Maar wat als je je niet veilig genoeg voelt om te zijn wie je bent? We roepen de organisatoren van de Warmste Week dan ook op om ook aandacht te schenken aan het probleem van emotioneel geweld”, besluiten Lies Corneillie en Pamela De Dobbeleer.
