Humor in de hulpverlening. Het kan zonder, maar liever niet.

Op de schoolbanken leren we ernstig zijn, toch? We nemen cliënten au sérieux, luisteren aandachtig naar problemen en zetten onze meest empathische en serieuze blik op. Het is ook allemaal heel erg ernstig. Dikke vette miserie dag in dag uit. Dikke vette problemen. Cliënten in kleinere en grotere shit, omdat het leven nu eenmaal veel shit met zich meebrengt. En voor onze cliënten vaak nog wat meer dan wat je gemiddeld zou mogen verwachten, dan wat we gemiddeld zouden wensen voor een ander. Problemen maken ons veerkrachtig, maar te veel problemen maken ons slap, machteloos en vaak erg triestig. Volle ernst dus.  

En toch, wij lachen veel op het CAW. Met elkaar en elkanders kemels – wanneer je bijvoorbeeld een Oekraïense tolk regelt terwijl je eigenlijk een Arabische nodig had. Tijdens teamvergaderingen als iemand de teamcoördinator treft met een bijna professioneel gevouwen vliegtuigje. Of als iemand een prachtige poging levert om een onuitspreekbare achternaam toch correct te prononceren. 

Lachen relativeert, maar het doet ons ook net erg menselijk voelen, het maakt dat we verbinden met de ander.

Wij lachen ook samen met onze cliënten, soms zelfs om de miserie, of om de manier waarop ze met iets zijn omgegaan. Lachen relativeert, maar het doet ons ook net erg menselijk voelen, het maakt dat we verbinden met de ander. Wanneer een van onze cliënten voorbeelden geeft van waar zijn koppigheid de kop op steekt en hij daarmee zichzelf talloze malen in de eigen voet schoot, lachen we samen. We brengen lucht in het gesprek, zuurstof in de ernst en tegelijk vormt het ook onze band. Wanneer de jongere voor me vertelt over hoe haar ouders reageerden op haar laatste rapport en hoe zij vervolgens reageerde op hun reactie, dan lachen we samen. Samen lachen maakt net dat we later samen ook ernstig kunnen zijn. Dat er ruimte komt om ook moeilijke zaken te bespreken. 

Humor in gesprekken vraagt om een bijzondere afstemming. We moeten de ander heel goed proberen begrijpen om te weten waar humor kan en waar het kwetsend kan voelen, of waar het de andere klein kan doen voelen. Het vraagt dus heel veel empathie en daarover hebben we wél geleerd op die schoolbanken.  

Het team van JAC Tienen