‘Mijn ouders zullen het nooit toegeven, maar ik denk dat het hun ook meer rust gaf dat ik alleen ging wonen’, vertelt Malvin Tambe (20). ‘In het zesde middelbaar wist ik al wat ik wou, maar niet welke stappen ik moest nemen. Ik heb advies gevraagd aan het JAC: het was fijn om het gevoel te krijgen dat het me wel zou lukken, dat ik niet op een roze wolk leefde.’

Nel Berens (23): ‘Zodra ik de huur zelf betaalde, dacht ik: ik ben dit écht alleen aan het doen’.

Toen hij sociaal werk ging studeren verhuisde Tambe naar een appartement in een kotgebouw in Antwerpen. ‘In het begin hield ik mijn inkomen, uitgaven en reserves bij. Ik ging zo vaak werken dat ik in november al de huur voor de rest van het academiejaar bij elkaar had.’

‘Ik doe alles op mijn eentje’, zegt Malvin Tambe (20).

Studeren, werken, alleen wonen, jongeren krijgen veel op hun bord en soms nog eens allemaal tegelijkertijd ook. Daarom richt de nieuwe JAC-campagne zich op zeventien- tot vijfentwintigjarigen. ‘Op eigen benen staan brengt kwetsbaarheid mee’, zegt Shari Robijns, expert jongerenwelzijn van het CAW. ‘Soms zien jongeren zich sneller dan verwacht gedwongen om zelfstandig te gaan wonen. Maar zij moeten dat niet alleen doen: er zijn hulpverleners die hun kunnen bijstaan.’Want soms zie je door het bos de bomen niet meer. Robijns: ‘Welke documenten heb je nodig? Welke diensten moet je aanspreken? Onze hulpver

leners kunnen jongeren adviseren, maar ze kunnen ook compagnons de route zijn, die je kan bereiken als het even wat moeilijker gaat, als je je hart wilt luchten, als je je eenzaam voelt.’

Na de eerste lockdown kreeg het JAC meer vragen van jongeren over alleen gaan wonen. Dat zal allicht na de tweede lockdown opnieuw het geval zijn. ‘Durf je vraag te stellen’, drukt Robijns jongeren op het hart. ‘De drempel naar professionele hulpverlening lijkt hoog.

Daarom kan je met het JAC chatten, mailen en bellen. Je kan zelfs langskomen op afspraak: er zijn 56 JAC-locaties in Vlaanderen en Brussel.’

‘Vreemd om te weten dat ik vijfentwinting jaar een lening zal moeten afbetalen’ – Hakim Vranckx (23)

Sommigen pakken het stap voor stap aan: ze gaan studeren, later zoeken ze een eerste job en nog later gaan ze alleen wonen. Maar Gemma Allen (22) en Lobke Van Ryckeghem (20) trokken hun zevenmijlslaarzen aan en namen op hun achttiende al die horden tegelijk.

‘Op mijn achttiende had ik het gevoel dat ik op eigen benen stond’, vertelt Allen, die met drie vriendinnen en een katje een woning deelt in Gent. ‘Ik studeerde taal- en letterkunde en werkte om mijn huur te kunnen betalen. Het was moeilijk om de balans te vinden tussen vrienden maken op de unief, werken om mezelf te onderhouden en studeren: het heeft zeker een jaar geduurd voor ik dat onder de knie had.’ En daar komt dan nog het huishouden bij. ‘Ik zat van mijn zestiende op internaat, dan deed ik al zelf de was. Voor mezelf koken vond ik moeilijk, maar ook wel fijn, want het eten op internaat was heel vies’, vertelt Allen lachend.

Sparen

‘De huishoudelijke taken had ik snel onder de knie,’ vertelt Lobke Van Ryckeghem, ‘maar ik vond het lastig om ze te combineren met studeren en werken. Tijdens de examens bestonden mijn pauzes uit boodschappen en de was doen, ik had geen tijd voor mezelf.’ Toen ze op haar achttiende sociologie ging studeren, ging Van Ryckeghem in Antwerpen wonen. ‘Mijn leeftijdsgenoten zitten op kot, maar ik wóón echt op kot: ik ga in het weekend niet naar huis.’

Lobke Van Ryckeghem (20): ‘Ik zit niet op kot, ik wóón op kot.’

Dat geldt ook voor Malvin Tambe. ‘Als mensen vragen of ik op kot zit, weet ik nooit wat te zeggen: mijn domicilie is thuis, maar ik doe alles op mijn eentje.’ Zelfs een ijskast uitkiezen. ‘Om alleen te wonen, hoef je nog niet volwassen te zijn, je bent pas volwassen als je zelf een ijskast kan uitkiezen’, zegt Tambe.

Studeren, werken en alleen wonen: het is véél. ‘Tegen mijn achttienjarige ik zou ik zeggen: als je niet weet wat voor brief je hebt gekregen, hou hem bij’, vertelt Allen. ‘En spaar, want in 2020 zal je het nodig hebben. Ik maak altijd dat ik wat gespaard heb voor de examens beginnen, dan moet ik niet werken als ik moet studeren.’

Huren of kopen

‘Als kotstudent was ik het gewoon om elk weekend naar huis te gaan en mijn voeten onder tafel te schuiven: ik werd in de watten gelegd. Nu moet ik dat zelf doen, maar dat is toch niet hetzelfde’, zegt Nel Berens (23). Ze woont met een huisgenote in het appartement waar ze op kot zat. Ze studeerde af in juni en begon te werken in september. ‘Zodra ik de huur zelf betaalde, dacht ik: ik ben dit écht alleen aan het doen.’ En daar kwamen veel dingen bij kijken. ‘Een tandarts, een huisarts, een ziekenfonds zoeken – ik vond het altijd vanzelfsprekend dat mijn ouders die afspraken maakten, en de kostprijs betaalden.’

Meestal is alleen gaan wonen geen vaarwel, maar een tot ziens. ‘Als ik nu thuiskom in Denderleeuw, merk ik dat we elkaar gemist hebben: onze band is sterker geworden’, zegt Moza Gwiza (24). Sinds de eerste lockdown wist ze dat ze alleen wou wonen en in september verhuisde ze van het ouderlijke huis in Denderleeuw naar een studio in Brussel. ‘Nadat mijn vader me had geholpen met verhuizen, zei hij: “Kom, we gaan naar huis.” Maar ik was al thuis, in mijn studio, ook al voelde het nog niet zo’, vertelt ze. ‘De eerste nacht was het raar om alleen te zijn, maar vanaf de tweede dag heb ik me niet meer eenzaam gevoeld.’ Meer zelfs: nu ze alleen woont, kan ze haar prioriteiten beter onderscheiden. ‘Ik kan me volledig richten op mijn halftijdse job en mijn masterproef. Zelfs de andere doelen die ik mezelf gesteld heb – meer sporten en meer lezen – kan ik makkelijker bereiken.’

Sommigen huren, anderen beslissen om meteen een woning te kopen. ‘Toen ik begon te werken als leerkracht, heb ik aan de bank gevraagd welke lening ik kon krijgen met mijn loon’, vertelt Hakim Vranckx (23). ‘Mijn ouders besloten te verhuizen en toen ging ik ook zelf op zoek naar een appartement.’

‘Ik had niet verwacht dat het zo snel zou gaan: een halfjaar later woonde ik in Turnhout in een duplexappartement dat ik zelf gekocht had. Het was vreemd om mijn handtekening onder een document te zetten en te weten dat ik vijfentwintig jaar een lening zal moeten afbetalen. Ik geef mijn geld liever uit aan een lening en een verbouwing dan aan huur.’

Maar alleen wonen is veel meer dan je eigen potje koken en je rekeningen betalen. Het is vrijheid. ‘Ik moet geen verantwoording afleggen, ik kan mijn eigen ding doen’, zegt Van Ryckeghem. ‘Meer heb ik niet nodig om gelukkig te zijn.’

Vertel hoe het écht met je gaat

Met de campagne Op eigen benen lanceerde het JAC ook een hashtag:

#ROBY. Dat staat voor the Reality Of Being Young en moet mensen aanmoedigen foto’s te delen op sociale media en te vertellen hoe het écht met hen gaat. Daarnaast schuift het JAC ook de app Heyday weer naar voren, waarin veel informatie over alleen wonen gebundeld staat. Verdeeld in verschillende categorieën vind je er antwoorden op vragen zoals ‘waar op letten bij een woningbezoek?’, ‘welke verzekeringen heb ik nodig?’ en ‘hoe vind ik een goede en betaalbare dokter?’, maar ook handige telefoonnummers.