Tussen de kille straat en een warme thuis
… de spagaat van het welzijnswerk
De kerstperiode is aangebroken, de sfeer van kerstbomen, cadeautjes en gezelligheid verwarmt iedereen. Voor welzijnswerkers is dit echter ook de periode van winteropvang en zorgen om die mensen die bij gebrek aan een thuis of tijdelijke opvang in hun buurt enkel de bittere koude op straat ervaren.
“Maar ook buiten de winterperiode zijn de noden aan crisis- en noodopvang in de gemeenten en steden van Halle-Vilvoorde groot”, zegt Elise Moriau, directeur CAW Halle – Vilvoorde. “Als CAW komen wij dagelijks in contact met mensen die door ziekte, het verlies van een job, een relationele breuk, intrafamiliaal geweld of een triestige samenloop van omstandigheden letterlijk geen dak meer boven hun hoofd hebben.”
Voor wie?
Zo komt Karen (36jaar) op straat te staan met haar dochtertje van 2 jaar na een relatiebreuk. Haar partner was de enige kostwinner en bij zijn vertrek kon ze de huur van hun woning niet meer betalen.
Ben (19 jaar) is het kind van gescheiden ouders. Zijn mama woont in het buitenland. Het botert niet tussen de nieuwe partner van papa en Ben. Na een zoveelste ruzie vertrekt Ben op zijn 18de en gaat hij enkele nachten bij een vriend logeren. Nadien kan hij nergens anders terecht en is hij aangewezen op de straat. Hij heeft ondersteuning nodig om al zijn documenten in orde te krijgen en om werk te kunnen vinden.
Nancy is een mama met twee kinderen. Ze is het slachtoffer van partnergeweld. Hoewel ze zelf gezondheidsproblemen heeft, is ze voornamelijk bezorgd om de toekomst van haar kinderen. Zij en haar kinderen moeten even weg uit de huidige situatie en hebben hulp nodig om verdere stappen naar een toekomst te kunnen zetten.
De eerste vraag en nood van deze mensen ligt bij de zoektocht naar een woonst. Pas wanneer men deze basis heeft teruggevonden, komt er ruimte om te werken aan de oorzaken of ruimere problemen. Helaas stoten zij op de krappe en dure private woningmarkt en op de lange wachtlijsten van de sociale huurmarkt.
Haven 21
Van 2000 tot eind november 2019 konden deze mensen in de regio Halle-Vilvoorde terecht in de residentiële opvang Haven 21, sinds 2010 uitgebaat door CAW Halle-Vilvoorde. Het werd ter beschikking gesteld door de provincie Vlaams-Brabant. Omwille van structurele problemen aan het gebouw was het opvangcentrum gedwongen zijn deuren te sluiten op 1 december.
De kille straat?
Aangezien Haven 21 het enige residentiële opvanginitiatief voor volwassenen en gezinnen in Halle-Vilvoorde is, bracht dit een groot dilemma voor het CAW. Staan kwetsbare inwoners van Halle- Vilvoorde dan letterlijk en figuurlijk in de kou vanaf 1 december?
Het CAW heeft immers geen woonpatrimonium noch de financiële middelen om daarin te voorzien. Wel is er de expertise om deze mensen te begeleiden naar een meer stabiele levenssituatie. De provincie Vlaams-Brabant, Vlabinvest en lokale besturen zijn partners die mee hun schouders zetten naar de uitbouw van een aanbod op lange termijn.
Maar
“Om net de meest kwetsbare mensen ook in de tussentijd een onderdak te kunnen bieden, heeft CAW Halle-Vilvoorde samen met de nodige partners een alternatief woonaanbod uitgewerkt in afwachting van definitieve oplossingen”, vertelt Shari Robijns, adjunct-directeur CAW Halle – Vilvoorde. “Via sociale huisvestingsmaatschappijen, sociale verhuurkantoren en lokale besturen worden panden gehuurd of verkregen om tijdelijke opvang aan kwetsbare mensen in de regio te kunnen aanbieden in kader van winteropvang, crisisopvang en tijdelijk verblijf.”
Spagaat
Het welzijnswerk zit in een spagaat wanneer het aankomt op woonproblematieken. Vanuit de principes van de wetenschappelijk onderbouwde methodiek van Housing First is permanent onderdak noodzakelijk om te werken aan herstel. Dat aanbod is er vandaag nog niet en zal er ook in de nabije toekomst niet zijn.
Tussentijdse opvangvormen zoals crisisopvang, winteropvang, residentieel aanbod i.k.v. intrafamiliaal geweld, middellange opvang in kader van woonproblematieken, nachtopvang etc. blijven hoogstnoodzakelijk om antwoorden te bieden aan mensen die in acute woonnood komen of al zijn.
De maatregelen opgenomen in het Vlaamse regeerakkoord rond de chronologische toewijzing van sociale woningen en de voorrangsregels van lokale binding zullen de tijdelijke opvangvormen nog noodzakelijker maken. Ook de grote uitdaging om mensen na tijdelijke opvang te laten doorstromen naar permanente huisvesting zal enkel groter worden.
“De woonnoden -en vragen zullen stijgen en het welzijnsaanbod zal het gepaste antwoord niet hebben”, aldus Shari Robijns. “Daarom zijn de stappen die we momenteel in Halle-Vilvoorde zetten naar een tijdelijk verblijfsaanbod vanuit een samenwerkingsverband tussen welzijn, wonen en lokale besturen met de steun van de provincie zo belangrijk.” Directeur Elise Moriau besluit: “Komen tot structurele antwoorden in de wooncrisis kan enkel groeien vanuit een warm en gedragen samenwerkingsverband”.
